Άγνωστα Τοπία

Από παιδί παρατηρούσα τη φύση.

Προτιμούσα τα τοπία που σάλευαν έντονα και με ιδιαίτερο τρόπο. Από τη συνεχή και προς μία κατεύθυνση κίνηση των ποταμών, προτιμούσα την απρόβλεπτη κίνηση της θάλασσας, με τις αυξομειώσεις, τα τερτίπια και κυρίως τον ήχο της. Εκτός από το σύνολο, μού άρεσε πολύ να εστιάζω στο μέρος, στις μικρές ασήμαντες λεπτομέρειες. Πέρασα ατελείωτες ώρες μπρούμυτα στο χώμα, παρατηρώντας εκστατικός την υφή του, τo σχήμα της πιο μικρής πέτρας, τη μυρωδιά των χόρτων και κυρίως τις πομπές φορτωμένων μυρμηγκιών προς τις υπόγειες φωλιές τους. Κι άλλες τόσες ξαπλωμένος ανάσκελα, χαζεύοντας  περαστικά σύννεφα ή τον έναστρο ουρανό. Νύχτες με φεγγάρι ή χωρίς.

Με τα χρόνια αποστήθισα τις αλλαγές των χρωμάτων στη ροή της μέρας και των εποχών. Έτσι τα τοπία έγιναν αρκούντως προβλέψιμα. Λίγες μόνο φορές με ξάφνιασαν και αυτά ήταν τοπία άλλων παραλλήλων, άλλων μεγεθών από τα οικεία της Μεσογείου. Έτσι αντίκρυσα έκπληκτος το δραματικό φως του πρωινού στο Νέο Δελχί, το επίπεδο τοπίο της Φινλανδίας-η απόλυτη αντιστροφή του ελληνικού, με τις λίμνες στη θέση των νησιών- τον εκκωφαντικό ήχο των νερών στους καταρράχτες του Ιγκουασού. Την επόμενη όμως στιγμή ήξερα ότι δεν ήταν παρά απλώς εξαιρέσεις ή καλύτερα υπερβολές του κανόνα των τοπίων που ήδη είχα αποκρυπτογραφήσει.

Μεγαλώνοντας άρχισα να παραμελώ κάπως τα τοπία και να παρατηρώ περισσότερο τους ανθρώπους. Σαν σύνολα αλλά και σα ξεχωριστές οντότητες. Μού αρεσε να τους βλέπω να πορεύονται αργά σε ποτάμια με όχθες πεζοδρόμια και να φωνάζουν ρυθμικά το δίκαιο τους ή να ξεχύνονται σαν κύμα με γαλανόλευκη έκσταση πανηγυρίζοντας ξέφρενα σε δρόμους και πλατείες τους εθνικούς μας άθλους. Βέβαια αυτή η στάση του παρατηρητή μού στέρησε δια παντός την ικανότητα ενσωμάτωσης καθιστώντας με κατά κάποιο τρόπο ανάπηρο.

Όπως με τα τοπία, έτσι και με τους ανθρώπους, πιο πολύ από τα σύνολα στάθηκα στο μέρος, στα μεμονωμένα άτομα. Στα εξωτερικά χαρακτηριστικά, στις κινήσεις και στις στάσεις τους. Στον τρόπο ομιλίας, στις εκφράσεις και στις διατυπώσεις τους. Στις κραυγές και στους ψιθύρους τους. Χωρίς να το καταλαβαίνω, με μια αυτόματη διαδικασία αρχειοθέτησης όλες οι λεπτομέρεις των παρατηρήσεων έβρισκαν τη σωστή θέση σε νοητούς φακέλλους. Έτσι άρχισα να μαντεύω τα επαγγέλματα, την επόμενη κίνησή τους,  τις πιο απίθανες προτιμήσεις τους και μερικές φορές ακόμα και τις αντιδράσεις τους σε ειδικές συνθήκες. Σταδιακά, με το που συναντούσα ένα καινούριο πρόσωπο, στα πρώτα λεπτά της γνωριμίας “ήξερα” για εκείνο, περισσότερα από όσα συνήθως μαθαίνουμε μετά από χρόνια συχρωτισμού.

Μετά από αρκετές επιτυχίες έπεσα στην παγίδα της έπαρσης. Πίστεψα αφελώς ότι, όπως προηγουμένως τα τοπία, έτσι και τους ανθρώπους κατάφερα να τους αποκρυπτογραφήσω οριστικά. Αν υποθέσατε ότι η διάψευση ήταν οδυνηρή, δεν έχετε άδικο. Τις περισσότερες φορές ήταν. Υπήρξαν όμως και θετικές εκπλήξεις. Λίγες βέβαια, αλλά τόσο εντυπωσιακές που ισοφάριζαν ποιοτικά τις οδυνηρές.

Συνεχίζω να παρατηρώ τους ανθρώπους. Σαν άγνωστα τοπία άλλων παραλλήλων. Δε βιάζομαι πλέον να διατυπώσω συμπεράσματα. Να εκφέρω αφορισμούς. Όχι γιατί φοβάμαι τη διάψευση - μια που ξέρω ότι μπορεί να έρθει ακόμα και όταν είμαι απόλυτα σίγουρος- αλλά γιατί μεγαλώνοντας έμαθα να περιμένω. Για ένα μόνο είμαι σίγουρος: θα συνεχίσουν να με ξαφνιάζουν, τόσο με την αναπάντεχη καλοσύνη τους όσο και την απροσμέτρητη αναίδειά τους, κάνοντας την παρατήρηση άκρως εκλυστική. Σχεδόν ηδονική.

η φωτογραφία είναι του Kieran O` Connor