Αυτάρκεια

Σήμερα έφαγα στο πόδι.

Καθώς πότιζα, έκοψα ένα φυλλαράκι ρόκα. Πιπεράτο και δροσερό να τρίζει στο στόμα. Ονειρεύτηκα μια σαλάτα με χοντροτριμμένη κεφαλογραβιέρα Αμφιλοχίας, μπόλικη κάπαρη και μπαλσάμικο. Το ένα φυλλαράκι όμως έφερε το άλλο και με το τσιμπολόγημα της φουντωμένης σοδειάς αραίωσα μισό τετραγωνικό. Τώρα θα δυναμώσει και σε δυο τρείς μέρες θα μπορώ πάλι να τρυγήσω. Το γεύμα μύριζε ντομάτα από τις δύο παρακείμενες, ανθοφόρες πλέον ρίζες που χρήζουν άμεσης υποστύλωσης.

Από πάνω περίμεναν ώριμα τα μούσμουλα τη σειρά τους, και με ένα επιπόλαιο πλύσιμο με το λάστιχο, πέρασα στο φρούτο. Δεν έχουν μπόλικη σάρκα , αλλά είναι μια περιπέτεια να γεύεσαι το χνούδι πρώτα κι ύστερα να ξεχωρίζεις τα μεγάλα τεράστια κουκούτσια από το ‘ωφέλιμο’. Έφαγα και μερικά κουκούτσια, έτσι για να ισορροπήσει το γλυκό πριν, με το πικρό μετά, το μαλακό- ζουμερό με το σκληρό- στεγνό. Στο μεταίχμιο του συλλέκτη –καλλιεργητή, στην Αθήνα του εικοστού πρώτου, χόρτασα. Μετά κατάλαβα ότι περισσότερο με γέμισε η αίσθηση ή για να είμαστε ακριβείς η ψευδαίσθηση της αυτάρκειας.

Η απαρχή της επιθυμίας μου για αυτάρκεια, ανάγεται στη μακρινή εκείνη Κυριακή της τετάρτης Δημοτικού που άρχισα και τελείωσα τον Ροβινσώνα Κρούσο. Αγνοώντας τότε την ύπαρξη του Alexander Selkirk του Σκωτσέζου ναυτικού, η ιστορία του οποίου ενέπνευσε τον Daniel Defoe, ταυτίστηκα με τον Ροβινσώνα. H ακλόνητη πεποίθηση ότι κι εγώ όπως εκείνος, κάποια στιγμή θα ναυαγήσω στο δικό μου Aguas Buenas – κι ας απείχε χιλιόμετρα η ορεινή μας πόλη και από τα δύο πελάγη- με έκανε να αρχίσω να προετοιμάζομαι σοβαρά για εκείνη τη μαγική στιγμή που το κύμα θα με ξέβραζε στην άγνωστη ακτή.

Η πρώτη κίνηση ήταν η προμήθεια ενός σουγιά και γερού σπάγκου. Δεν κατάφερα να βρω αγκίστρια κι έτσι στα απαραίτητα του επίδοξου ναυαγού προστέθηκαν παραμάνες σε διαφορετικά μεγέθη οι οποίες –κατόπιν δοκιμών που άφησαν ματωμένα δάχτυλα- αποδείχθηκαν ικανές να αποκτήσουν το ενδεδειγμένο σχήμα, που θα μου εξασφάλιζε καλές ψαριές.

Το αμέσως επόμενο στάδιο ήταν η προσαρμογή στην άγρια φύση. Το κτήμα μας όντας πολύ οικείο δεν προσφερόταν γι αυτή την αποστολή κι έτσι κατέφυγα στο διπλανό, ενός θείου που είχε φυτέψει πυκνά λεύκες. Ανάμεσά τους φύτρωναν αγριόχορτα στο μπόι μου. Ήταν η ζούγκλα, το παρθένο δάσος που ζητούσα.

Πριν αρχίσει η κατασκευή του καταλύματος, επέβαλα στον εαυτό μου τον απαράβατο όρο να χρησιμοποιήσω αποκλειστικά υλικά που θα έβρισκα επί τόπου. Η αλόγιστη σπατάλη του πολύτιμου σπάγκου μπορούσε να αποβεί μοιραία στην περίπτωση που αργούσε να φανεί το καράβι που θα με έβγαζε από την απομόνωση.

Διάλεξα μια μεγάλη λεύκα, έκοψα με τo σουγιά τα αγριόχορτα τριγύρω και χάραξα στο χώμα ένα κύκλο εφαπτόμενο στον κορμό της. Ύστερα άρχισα να χώνω μακριές βέργιες από κλαδεμένες μηλιές, την μία δίπλα στην άλλη πάνω στον κύκλο. Η καλύβα που έγινε σχετικά εύκολα, με χωρούσε μόνο σε εμβρυακή στάση, αλλά με δεδομένο ότι αποκλειόταν η διανυκτέρευση, ήταν ότι έπρεπε.

Πέρασα εκεί μέσα τις ατέλειωτες ώρες των τροπικών καταιγίδων ενώ έξω ήταν λιακάδα. Πέρασα απογεύματα στήνοντας καρτέρι στα άγρια θηρία –περαστικοί αδέσποτοι σκύλοι- ή έφτανα μέχρι το ποτάμι με τις παραμάνες δεμένες στο σπάγκο κι αυτόν σε καλάμι. Τόσο το ψάρεμα όσο και η αγωνιώδης προσπάθεια ν` ανάψω φωτιά με τον πρωτόγονο τρόπο σημείωσαν παταγώδη αποτυχία.

Ύστερα ακολούθησε μια βδομάδα, ίσως και περισσότερο κακοκαιρίας που με περιόρισε στο σπίτι, αλλά αυτές οι μέρες δεν πήγαν χαμένες. Αφοσιώθηκα με προσήλωση νεοφώτιστου στη θεωρητική μελέτη. Ξαναδιάβασα προσεκτικά το βιβλίο, επιμένοντας στα σημεία που θα με βοηθούσαν στην πράξη, στην οποία θα επέστρεφα αμέσως μόλις άνοιγε ο καιρός. Την πρώτη καλή μέρα έφτασα τρέχοντας στο κτήμα με τις λεύκες, το ‘νησί’ μου, αλλά πλησιάζοντας στην καλύβα σταμάτησα αντικρίζοντας ένα θαύμα.

Στην ταινία Quo Vadis που είχα δει εκείνη την εποχή, ο Απόστολος Πέτρος, ενώ εγκατέλειπε τη Ρώμη άκουσε φωνή εξ ουρανού να ρωτάει το περίφημο «Πού πηγαίνεις Κύριε;». Ακουμπισμένος σε ένα ραβδί αναλογίστηκε την αποστολή του και αποφάσισε να επιστρέψει στην Αιώνια πόλη και στο βέβαιο θάνατο. Η τελευταία σκηνή της ταινίας – πάνω στην οποία πέφτουν οι τίτλοι-ήταν ένα γενικό πλάνο εξοχής που έκλεινε σταδιακά πάνω στο ραβδί που είχε αφήσει ο Απόστολος μπηγμένο στο χώμα. Δεν ήταν όμως πια ξερό αλλά καταπράσινο και ανθισμένο. Η εικόνα αυτή καταγράφτηκε μέσα μου ως η πλέον χειροπιαστή απόδειξη του θαύματος που μπορεί να προκαλέσει η πίστη.

Εκείνη τη στιγμή είχα μπροστά μου το δικό μου θαύμα. Την επιβράβευση της δικής μου πίστης στο προσεχές ναυάγιο: η καλύβα μου είχε ανθίσει! Οι βέργιες είχαν αποκτήσει φύλλα και είχαν γεμίσει μπουμπούκια! Τα ‘λαίμαργα’ αυτά κλαδιά έστω και κομμένα από τα δέντρα αρκετό καιρό πριν, είχαν κρατήσει μέσα ζωντανούς τους μηχανισμούς της αναγέννησης.

Και σήμερα πιστεύω στα θαύματα. Όχι τόσο στη βιβλική τους εκδοχή όσο στα μικρά καθημερινά. Το θαύμα, ας πούμε να σπέρνεις απειροελάχιστους σπόρους στο χώμα κι ύστερα από μερικές βδομάδες στο ίδιο σημείο να ανεμίζει πιπεράτη ρόκα που σε χορταίνει και σου δίνει την αίσθηση της αυτάρκειας, έστω κι αν δε ναυάγησες τελικά στα Ωραία Νερά του νησιού που όταν ήσουν παιδί λαχταρούσες.

a mi hermano gemelo

Μουσική: Cast Away 2000, του Alan Silvestri