Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2009

Εκείνες τις μέρες...


Όσοι έμειναν στο σπίτι τους εκείνο το Σαββατόβραδο, 17 Νοέμβρη του 1973 μπροστά στην ασπρόμαυρη τηλεόραση είχαν μόνο δύο επιλογές: Το σίριαλ «Τα παιδιά του Ζεβεδαίου» που σκηνοθετούσε και πρωταγωνιστούσε ο Γιάννης Μιχαλόπουλος στο κανάλι έντεκα, του Εθνικού Ιδρυματος Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης (Ε.Ι.Ρ.Τ) και μια ελληνική ταινία στο κανάλι πέντε, της Υπηρεσίας Ενημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων (ΥΕΝΕΔ).

Μερικοί βέβαια μπορεί να προτίμησαν να περάσουν το βράδυ τους με τη συντροφιά του ραδιοφώνου και ίσως να άκουσαν, ελεύθερα πια τη «Μυρτιά», το «Μαργαρίτα –Μαργαρώ» ή το «Στρώσε το στρώμα σου για δυο» του Μίκη Θεοδωράκη. Μόλις πριν από λίγες μέρες, μετά από δήλωση του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ Σπυρίδωνος Ζουρναντζή, επιτρεπόταν η μετάδοση της μουσικής του συνθέτη. Όχι βέβαια στο σύνολό της, αλλά τα τραγούδια που είχαν γραφτεί πριν τη δικτατορία και τα «18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας» σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου.

Ξεφυλλίζοντας τις εφημερίδες εκείνης της μέρας, οι αναγνώστες πληροφορήθηκαν ότι την προηγούμενη δεκαεπτά Αθηναϊκά θέατρα ματαίωσαν τις παραστάσεις τους «εις ένδειξιν συμπαραστάσεως εις τους εγκλείστους εις το Πολυτεχνείον φοιτητάς…» Μάλιστα το θέατρο Περοκέ ανέβαλε την επίσημη πρεμιέρα της δημοκρατικής επιθεωρήσεως «Ένα Πίπης μα ποιός Πίπης» .

Στο Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν γινόταν εντατικές πρόβες για το ανέβασμα του έργου του Ροζέ Βιτράκ , «Βικτόρ ή τα παιδιά στην εξουσία» που θα αντικαθιστούσε του έργο του Γιώργου Σκούρτη «Ο Καραγκιόζης παρολίγο Βεζύρης», που παιζόταν με μεγάλη επιτυχία από το καλοκαίρι, με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Λαζάνη .



Η μεγαλύτερη επιτυχία ωστόσο του καλοκαιριού του `73 ήταν Το Μεγάλο μας Τσίρκο του Ιάκωβου Καμπανέλλη που συνέχιζε τις παραστάσεις του και στην χειμερινή περίοδο στο θέατρο Ακροπόλ, σε μουσική Σταύρου Ξαρχάκου με ερμηνευτή τον Νίκο Ξυλούρη. από το θίασο Καρέζη -Καζάκου. «Η παράσταση συνδέθηκε πολύ με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Μάλιστα τα πανό που χρησιμοποιούσαμε στην παράσταση στην σκηνή του διαλόγου του λαού με το παλάτι για το Σύνταγμα το Σεπτέμβρη του 1843, είχαν μεταφερθεί ακριβώς απέναντι στην πύλη του Πολυτεχνείου. Τα συνθήματα «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία» και το «Φωνή Λαού-Οργή Θεού» ακούγονταν από τους φοιτητές και εμείς συμμετείχαμε όσο μπορούσαμε στα γεγονότα – χαρακτηριστικά ο Νίκος Ξυλούρης ξεσήκωνε με την παρουσία του και τα τραγούδια του μέσα στο χώρο.» θυμάται ο Κώστας Καζάκος.

Ένα ακόμα θέατρο όμως προετοιμαζόταν για την πρεμιέρα του που είχε οριστεί για τι 28 Νοεμβρίου. Ο θίασος Δημήτρη Μυράτ – Βούλας Ζουμπουλάκη με το έργο « Ένας μεγάλος έρωτας» στον οποίο συμμετείχε η νεαρή Κάτια Δανδουλάκη.

Το σημαντικό κινηματογραφικό νέο εκείνες τις μέρες, ήταν ότι μια ταινία που είχε κεντρικό της θέμα τη δικτατορία του Μεταξά, οι Μέρες του ’36 του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, - την προηγούμενη χρονιά είχαν αποσπάσει στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το βραβείο σκηνοθεσίας και φωτογραφίας- θα εκπροσωπούσαν την Ελλάδα στο 17ο Φεστιβάλ του Λονδίνου στο οποίο συμμετείχαν 25 χώρε με 106 ταινίες.

Οι φίλοι της κλασσικής μουσικής περίμεναν την άφιξη του διάσημου Βιεννέζου πιανίστα Paul Badura-Skoda, ο οποίος επρόκειτο να δώσει την Τρίτη 20 Νοεμβρίου, ρεσιτάλ στο Θέατρο Γκλόρια με έργα Μπαχ, Μότσαρτ, Μπετόβεν και Σούμπερτ.

Κι ενώ η Ζουζού Νικολούδη με τα ‘Χορικά’ ετοιμαζόταν να φύγει για περιοδεία στην Βουλγαρία στις αρχές Δεκεμβρίου, ο Τζίμης Μακούλης που τραγούδησε ανάμεσα στα άλλα το Βίρα τις Αγκυρες, Τσιγγάνα Καρδιά και το Ένα φιλάκι είναι λίγο, επέστρεψε άπρακτος από το Σικάγο, γιατί το κέντρο που θα εμφανιζόταν, δέχτηκε επίθεση από γκάνκστερς και κάηκε την βραδιά της πρεμιέρας.

Μετά από επτά χρόνια απουσίας ήταν και πάλι στην Αθήνα ο Μίνως Αργυράκης, για μια έκθεση που περιλάμβανε σχέδια εμπνευσμένα από τα Λιανοτράγουδα της Πικρής Πατρίδας του Γιάννη Ρίτσου και από την εξέγερση του Μάη του 68. Τα εγκαίνια που ήταν προγραμματισμένα για την Παρασκευή 16 Νοεμβρίου, αναβλήθηκαν.


Εκείνες τις μέρες του Νοέμβρη του 1973….


Μουσική: Piece In The Old Style Ι του Henryk Górecki στη διασκευή του Willliam Orbit από το δίσκο, Pieces in a Modern Style


Το πρωτοσέλιδο των Νέων από εδώ


update 16/11/2012 

Το Μεγάλο μας Τσίρκο (σπάνιο απόσπασμα)  και Τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων την επόμενη μέρα #Nov17 από BABUSHKA

33 σχόλια:

Coffeemug είπε...

εξαιρετικό!
πόσο πολύ με ενοχλεί (επιεικής ο όρος) που το βράδυ θα βλέπουμε μία από τα ίδια στις τηλεοράσεις!

Τσαλαπετεινός είπε...

coffeemug : Καλημέρα. Πρωινή – πρωινή πάντα!
Η τηλεόραση καταφέρνει να κάνει όλες τις επετείους επιεικώς θλιβερές- πλην ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων. Πάντως εκείνο που θλίβει περισσότερο είναι να αναλογίζεσαι τι έμεινε από εκείνες τις μέρες…

Ανώνυμος είπε...

τι ακριβώς έμεινε ; μπορεί να θυμηθεί κανείς ;

Κ.Κ.Μ.

Coffeemug είπε...

Για τους πολύ νεότερους δεν σημαίνει τίποτα περισσότερο από μια μέρα χωρίς σχολείο. Κάτι σαν 28η Οκτωβρίου που το μπερδεύουμε με 25η Μαρτίου και φοράμε φουστανέλλες. Για την γενιά που τρέφεται από τα ΜΜΕ υπάρχει η εξής μία οπτική γωνία: το ανεξέλεγκτο σπάσιμο, το κυνηγητό, τα ΜΑΤ, τα καπνογόνα, οι κουκουλοφόροι, οι πρυτάνεις, το Πανεπιστημιακό άσυλο. Και για άλλη μια φορά εσύ κι εγώ και μερικά άλλα εκατομμύρια που φορολογούμαστε για να πάρει η παιδεία ένα αξιοπρεπές ποσοστό από τον προϋπολογισμό, να δώσουμε τα ωραία μας λεφτά, σε σοβάδες και σε επισκευές κτιρίων.
Εν ολίγοις, χάσαμε την ουσία.

DonnaBella είπε...

kalhmera. yparxei kanena vivlio pou na existorei (omorfa opws k eseis) ekeines tis meres?

Ανώνυμος είπε...

Απιστευτη ανάρτηση!!!

Δυστυχως η τηλεόραση και τα μέσα ακόμα και αυτές τις τόσο σημαντικες επετειους τις προσεγγιζει λες και ειναι show...

Ευτυχως υπάρχουν και τέτοιες φωνες!
Να'σαι καλα!

ELvA είπε...

Μερικες φορες οταν η πραγματικοτητα ειναι απογοητευτικη ανατρεχει κανεις στο παρελθον...
Εκεινο ομως που ενοχλει περισσοτερο ειναι οτι αρχιζει να γινεται συνηθεια, σε πολλες περιπτωσεις (και οχι μονο στη πολιτικη), το να κοιταμε με νοσταλγια το παρελθον, αντι να κανουμε σχεδια για το παρον και το μελλον! :(

b|a|s|n\i/a είπε...

θυμάμαι ελάχιστα από εκείνη την μέρα. πολύ έντονα την σειρήνα που άρχισε να χτυπά. προς μεσημέρι απόγευμα. μάλλον επειδή πρώτη φορά άκουγα. και την μητέρα μου με φόβο να με φωνάζει να ανέβω γρήγορα πάνω από την αυλή.
καλημέρα σου.

Ανώνυμος είπε...

Το μόνο που έμεινε, αυτό που μένει στην πορεία του χρόνου απ΄όλα μας τα "μεγάλα".
Ξεθωριασμένες φωτογραφίες.......

navarino-s είπε...

Εκπληκτική η αναβίωση του κλιματος της εποχής με υλικό μικρές αλλά πολύ χαρακτηριστικές ψηφίδες, μακριά από το κραυγαλέο και το εντυπωσιακό!
Την καλημέρα μου!
(Ένας που θυμάται πολλά αλλά δεν τολμάει ακόμη να γράψει!)

theorema είπε...

Ε λοιπόν, με κάνατε κι ανατρίχιασα...

Freedom είπε...

Καλημέρα καλλιτέχνη μου

Εκανες πάλι τη διαφορά... Έδωσες την "άλλη" διάσταση...
Αυτή η μέρα πάντα με συγκινούσε και όταν συγκινούμαι δεν αφήνω καλά σχόλια...

Φιλιά σταυρωτά

Prokopis Doukas είπε...

Εξαιρετικό πολιτιστικό ημερολόγιο... Από όλα αυτά θυμάμαι μόνο το "Μεγάλο μας τσίρκο", που με είχαν πάει πιτσιρίκι να το δω κι εγώ - δεν θυμάμαι όμως πότε...

Θυμάμαι όμως πολύ καλά τον Ξυλούρη να τραγουδάει ανάμεσα μας...

vague είπε...

Προσωπικά, σου είμαι ευγνώμων γι' αυτή την ανάρτηση.

Σελιτσάνος είπε...

Σαν να βλέπουμε ντοκυμαντέρ για τα Ιουλιανά.Αν σας πω ότι το προτιμώ έτσι γιατί μου μοιάζει πιο αληθινό,θα μου κόψετε την καλημέρα;

μ είπε...

Δεν έζησα τις μέρες εκείνες, αλλά μ'έβαλες αρκετά στο καλλιτεχνικό κλίμα της εποχής, Τσαλ. Μακάρι να ακούγονταν οι ανήσυχες φωνές όπως του Ξυλούρη νωρίτερα και δυνατότερα. Κάλλιο αργά βέβαια...
Καλησπέρα.

Yannis Tsal είπε...

Πλήρες και διαφωτιστικό το "Αθηνόραμα" της 17/11/1973! Είναι ενδιαφέρον τελικά πόσα σημαντικά ιστορικά γεγονότα λαμβάνουν χώρα βράδυ Σαββάτου προς Κυριακή.

Τσαλαπετεινός είπε...

-> Κ.Κ.Μ. : « Μη με ρωτάς, δε θυμάμαι…»

-> coffeemug : Και σε λίγο καιρό, ένα ποτ πουρί ελληνικής ιστορίας θα είναι αξεδιάλυτο στο μυαλό το μαθητών, των νέων νεοελλήνων: Φουστανελοφόροι αρχαίοι έλληνες κατατροπώνουν με δόρατα και καριοφίλια τα γερμανικά τανκς στα οποία επιβαίνουν οι Πέρσες του Δαρείου, στο Πολυτεχνείο!

-> DonnaBella : Το πρώτο που μου έρχεται στο μυαλό είναι «Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα» του Γιάννη Κάτρη, εκδόσεις Παπαζήση. Αλλά αναφέρεται στην περίοδο 1960- 1970. Στο πρώτο κεφάλαιο υπάρχει μια συγκλονιστική αφήγηση: ξημέρωμα της 21ης Απριλίου με τα τανκς στου δρόμους της Αθήνας…

Τσαλαπετεινός είπε...

-> Merlin : Με την ίδια συνταγή αντιμετωπίζονται όλα τα θέματα. Ως θεάματα. Και αφού το ξέρουμε μπορούμε να κλείσουμε την τηλεόραση. Αυτή μπορεί να είναι η δική μας προσέγγιση.


-> Elva : Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου. Καμία νοσταλγία για το παρελθόν. Στο κάτω –κάτω η νοσταλγία είναι στείρα. Όμως η γνώση του παρελθόντος και η σφαιρική του προσέγγιση είναι απαραίτητο εφόδιο για το παρόν και το μέλλον.
Εγώ πάντως θα συνοδέψω τη λέξη 'μέλλον' με ένα χαμόγελο και κλείσιμο του ματιού ;-)

-> b|a|s|n\i/a : Καλησπέρα, Βασίλη. Φαντάζομαι πόση εντύπωση θα σου έκανε αυτή η σειρήνα που ήχησε ξαφνικά εκείνη τη μέρα και οι φωνές της μητέρας σου την ώρα που προφανώς έπαιζες στην αυλή…

Τσαλαπετεινός είπε...

-> ΦΟΡΑΔΑ ΣΤ΄ ΑΛΩΝΙ: Στο χέρι μας είναι να θυμόμαστε και να μην αφήνουμε τις μνήμες να ξεθωριάζουν όπως οι φωτογραφίες…

-> navarino-s : Μα ούτε κι εγώ τόλμησα να γράψω. Προσπάθησα λίγο να ψηλαφίσω την εποχή. Την Ελλάδα του 73 μέσα από σελίδες παλιών εφημερίδων. Μου φαίνεται μια άλλη χώρα και όμως τόσο μα τόσο ίδια.


->theorema : Σας το χρωστούσα! Κάτι έπρεπε να σας δώσω κι εγώ εις ανταπόδοση των εξαιρετικών αναρτήσεων σας. ;-)

Τσαλαπετεινός είπε...

-> Freedom : Κι εγώ όταν συγκινούμαι, ψάχνω την άλλη διάσταση, την πιο ‘ανώδυνη’ οπτική γωνία, όπως αυτή σήμερα μόνο και μόνο για να κρύψω την συγκίνηση. Να σαι καλά!


-> Prokopis Doukas : Θα με σκάσεις! Γιατί δεν έκανες ανάρτηση για αυτό; Τέλος πάντων! Να είμαστε καλά και θα σου το θυμίσω του χρόνου. Κανονική παραγγελία, δηλαδή.


->Riski: Δε θέλω να κάνω υποθέσεις- συνήθως πέφτω πολύ έξω-οπότε το δέχομαι το σχόλιο, σιωπηλά με ένα συνωμοτικό χαμόγελο.

Τσαλαπετεινός είπε...

-> Σελιτσάνος : Να σας κόψω την καλημέρα! Μα τι είναι αυτά που λέτε; Καλύτερα να μου μαδήσει το λοφίο και να πέσει φτερό –φτερό. Αφού σας έχω αδυναμία και το ξέρετε!

-> Μανος: Γειά σου Μάνο. Πίσω από το καλλιτεχνικό κλίμα της εποχής κρύβεται και η πολιτική στάση, αυτή της αντίστασης των λίγων με τα μέσα που διέθεταν, την τέχνη τους αλλά και η αδιαφορία των πολλών για την δικτατορία.

Τσαλαπετεινός είπε...

-> tsalapeteinos: Αδελφέ μου μονάκριβε! Δεν τολμώ να καταπιαστώ με τόσο πρόσφατα ιστορικά γεγονότα κι περιορίζομαι σε αυτή την φαινομενικά ανώδυνη οπτική για εκείνες τις μέρες. Διαβάζοντας όμως πίσω από τις γραμμές μπορείς αν θες να διαπιστώσεις ότι κάποιοι κάνανε παραστάσεις « με όλη την ΕΣΑ και την Αστυνομία στους διαδρόμους του θεάτρου και ανάμεσα στον κόσμο. Προσπαθούσαν να τρομοκρατήσουν τους θεατές» και κάποιοι άλλοι μπροστά στην τηλεόραση την επόμενη μέρα βλέπανε την περιβόητη συνέντευξη που πήρε ο Μαστοράκης από τους συλληφθέντες φοιτητές και κουνούσαν το κεφάλι τους συμφωνώντας μαζί του όταν έλεγε «Τι δουλειά είχατε εσείς μέσα στο Πολυτεχνείο;»

Σελιτσάνος είπε...

Τώρα που το ανέφερε ο Π.Δούκας,το Μεγάλο μας Τσίρκο το είδα με δυο φίλους.Αυτήν την ψυχική έξαρση,αυτήν την λύτρωση,αυτό το "πέστα χρυσόστομε" δεν τα ξαναένιωσα ποτέ στην ζωή μου.Αν,την ώρα που βγαίναμε απ'την παράσταση,μας έφερναν τον Θεοφιλογιαννάκο,θα τον τρώγαμε ζωντανό.Και από την άλλη μέρα κατανόησε το νεανικό μου μυαλό τι εννοούσαν οι μεγαλύτεροι,όταν έλεγαν ότι αυτοί οι τύποι είναι καρικατούρες,καραγκιόζηδες.Η πλήρης απομυθοποίηση του τρόμου.
Έκαναν δουλειά αυτές οι παραστάσεις.

Ανώνυμος είπε...

...ο πατέρας μου είχε καφενείο το 1973 δίπλα στη Σόνια γωνία Παπαρηγοπούλου και Αλεξάνδρας. Απο νωρίς το απόγευμα καταλαβα -αν και μόλις 10 χρονών- οτι δεν ήταν μια συνηθισμένη μέρα. Οι πελάτες έφευγαν απο νωρίς και βιαστικοί επέστρεφαν στα σπίτια τους. Μόλις νύχτωσε για τα καλά ο πατέρας μου άρχισε να μαζεύει για να γυρίσουμε σπίτι μας. Ξαφνικά κόσμος άρχισε να τρέχει απο την Αλεξάνδρας προς την Παπαρηγοπούλου. Κάποιοι άνοιξαν την πόρτα και τρύπωσαν στο καφενείο μας. Όλοι νεαροί. Κάνα δύο απ αυτούς είχαν αίματα στο κεφάλι. Η μάνα μου προσπαθούσε να περιποιηθεί τα τραύματά τους. Ο πατέρας μου έκρυψε κάποιον στο πατάρι έσβησε τα φώτα και κατέβασε τα ρολά ώστε να μοιάζει κλειστό, απο μακριά, το καφενείο. Τότε ακούσαμε τις ερπύστριες αρμάτων μάχης στην Αλεξάνδρας. Κατάλαβα οτι η νύχτα θα ήταν μεγάλη...

Τσαλαπετεινέ ένα μικρό λιθαράκι στο εξαιρετικο αφιέρωμα που μας ετοίμασες.

antinetrino είπε...

Πράγματι πολύ καλό!!!
Με εντυπωσίασες κι εμένα για ακόμα μια φορά....

(Όλα καλά??)

Τσαλαπετεινός είπε...

Σελιτσάνος: Είναι μερικά σχόλια, όπως το δικό σας που έχουν βαρύτητα μια ανάρτησης. Είναι αυτά που σε κάνουν να λες, ότι άξιζε να ξενυχτήσεις μόνο και μόνο για να προκύψει αυτή η μαρτυρία. Και η επόμενη των Άνεργων Δημοσιογράφων. Δεν έχω λόγια να σας ευχαριστήσω που το θυμηθήκατε αλλά και για τον τρόπο που το γράψατε. Νομίζω ότι εμείς που δεν είχαμε την τύχη να δούμε την παράσταση κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες- νομίζω ότι παίχτηκε και μετά τη Μεταπολίτευση- πήραμε ουσιαστική γεύση.


Άνεργοι Δημοσιογράφοι : Εγώ έβαλα το λιθαράκι- εσείς και ο κύριος Σελιτσιάνος, με τα σχόλια σας ολοκληρώσατε το οικοδόμημα. Μπορεί η ιστορία να μην γράφεται με τη συρραφή των προσωπικών ιστοριών. Είναι αυτές όμως που την φωτίζουν και της δίνουν ανθρώπινες διαστάσεις. Σας ευχαριστώ από την καρδιά μου.


antinetrino : Δεν ξέρω αν πρέπει να σου στείλω μεηλ ή να στα πω από εδώ. Θα διαλέξω το δεύτερο, μπας και ντραπείς τους υπόλοιπους, γιατί εμένα πια δε με ακούς. Βρε τι κάνεις τόσο καιρό; Από 27 Σεπτεμβρίου έχεις να ανεβάσεις ποστ! Περνάω ξαναπερνάω, τίποτα! Τι θα γίνει; Έχει πιάσει αράχνες το μαγαζί σου. ;-)
Όλα καλά! (όσο ανεβαίνουν ποστ, όλα πάνε πρίμα)

Dead Posts Society είπε...

μπράβο!

Τσαλαπετεινός είπε...

Dead Posts Society: ;-)

Σταυρούλα είπε...

Έξοχο! :)

Τσαλαπετεινός είπε...

renata: Να σαι καλά!
;-)

Ευαγγελία Χ.Λιάπη είπε...

εξαιρετικο!!!!!Μπράβο σας!!!!!

Τσαλαπετεινός είπε...

Ευαγγελία Χ.Λιάπη : Να είσαστε καλά. Σας ευχαριστώ πολύ... και καλώς ήρθατε.