Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 2009

GRAFFITO Παύλος Μάτεσις



Στο Μουσείο Φιλοξενίας αρχαίων θεών και ηρώων ο οικοδεσπότης στενοχωριόταν για την ερημία του. Τώρα, ο κόσμος δεν προσέρχεται να προσκυνήσει, ούτε αλλοδαποί ούτε ιθαγενείς.
Οι φρουροί των αγαλμάτων βρέθηκαν όλοι στις θέσεις τους, με τον οπλισμό τους, πιστοί στο καθήκον και στο λειτούργημά τους, και νεκροί την τρίτη μέρα του λοιμού.
Ο οικοδεσπότης του Μουσείου φοβήθηκε μήπως του ασθενήσουν και του κακοπάθουν οι θεοί του και όμορφα παλληκάρια του και οι σεμνές νύμφες του. Γι αυτό άνοιξε πύλες και παράθυρα, όλα, να έχουν να εισπνεύσουν τα μαρμάρινα πλάσματα.
Οι φρουροί, εξαερωμένοι δίπλα, στις σκοπιές τους και στο ιερό πόστο τους, τα όπλα τους με τάξη πλάι, στο πάτωμα. Φρουρούσαν τα αγάλματα από την εφηβική τους ηλικία, ταγμένοι εθελοντές από την πρώτη μέρα που τους έφεραν οι γονείς τους να τα προσκυνήσουν.
Και την τέταρτη μέρα του λοιμού, όταν μπήκε ο οικοδεσπότης για να καλημερίσει, είδε τα αγάλματά του να στέκουν όρθια, και όλα με τα μάτια κλεισμένα.
-Κόλλησαν την ασθένεια, είπε, γι αυτό απέστρεψαν τη ματιά τους- αυτό μην το δω! Ξεκλείδωσε την είσοδο, πήρε το πεσμένο περίστροφο ενός εξαερωμένου φρουρού και πήγε στο γραφείο του.
Και μόλις άκουσαν τον πυροβολισμό, τα αγάλματα άνοιξαν τα μάτια τους, όλα. Και δεν είπαν τίποτα μεταξύ τους, δεν γνώριζαν την ανθρώπινη ομιλία, δεν γνώριζαν ότι υπάρχει ομιλία.
Και κίνησαν με το δεξί πόδι, σαν δοκιμή. Και είδαν πώς έχει καλώς.
Πέρασαν πρώτα από το γραφείο του οικοδεσπότη τους, να τον αποχαιρετήσουν, με σέβας να μην σκοντάψουν απάνω του. Και ένας ραδινός κούρος από τη Μήλο του άφησε ενθύμιο το στεφάνι του.
Και βγήκαν στο δρόμο όλα τους, με χαρά και θάμβος. Και καθένα τους προχώρησε χωριστά. Και έκτοτε πήγαιναν παντού, κανένας δεν τους έκανε την παρατήρηση, ούτε τους εζήτησε κανείς εξηγήσεις, μάλιστα μερικοί τους έλεγαν καλώς ήρθες αδελφέ, ή καλώς όρισες Κόρη, σε περιμέναμε.
Και οι μητέρες, όταν περνούσε άγαλμα από το δρόμο τους, του άνοιγαν την πόρτα να περάσει μέσα να ξεκουραστεί, να φυλαχτεί μην ασθενήσει, Έλα να σε δει και το παιδί μου, του έλεγαν.
Και τότε τα αγάλματα κατάλαβαν τι εστί ομιλία και μίλησαν και εννοούσαν.
Στους δρόμους κυκλοφορούσαν κυρίως καβούρια, έτρεχαν βιαστικά, πήγαιναν προς τη Βουλή, μάλιστα πολλά είχαν κάνει κατάληψη στο χριστουγεννιάτικο δημαρχιακό δέντρο, Εμείς είμαστε τα πρέποντα στολίδια του, είχαν συμφωνήσει μεταξύ τους.
Και το άγαλμα, Μη σας ενοχλώ, έλεγε στους νοικοκυραίους που το καλούσαν να καταφύγει στο σπίτι τους, εμείς δεν έχουμε σχέση με την ασθένεια, μας έχουν μυρώσει από τότε. Μόνο, αν σας περισσεύει, μου προσφέρετε ένα ποτήρι νερό.
Και οι νοικοκυραίοι του έδιναν νερό ευχαρίστως και συνέχιζε το δρόμο του. Κι ότι νερό περίσσευε στο ποτήρι, η νοικοκυρά το έδινε να το πιεί το παιδί της.
Και όταν περνούσε άγαλμα, οι άλλοι περαστικοί άνθρωποι ετηρούσαν τη σιγή.
Κι όσοι πρόσφεραν ποτήρι νερό σε άγαλμα, δεν εκόλλησαν την ασθένεια.

Απόσπασμα- σελ 65 έως 67 -με τίτλο Τα αγάλματα αποφυλακίζονται, από το βιβλίο GRAFFITO, του
Παύλου Μάτεσι, που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη.



Αν περιμένατε κριτική θα σας απογοητεύσω: αφ ενός δεν έχω τελειώσει το βιβλίο -είμαι στην 68 σελίδα- αφ ετέρου…Για τον Παύλο Μάτεσι και το έργο του δεν γράφει κανείς εύκολα. Και, κυρίως, όχι αμέσως. Χρειάζονται οι αλλεπάλληλες «επισκέψεις» και η μέθεξη όλου του είναι του αναγνώστη, όχι με την έννοια του ταυτισμού με τον ένα ή τον άλλο από τους ιδιότυπους ήρωές του ή με κάποια κατάσταση που τρομάζει ή γοητεύει, αλλά με το σύνολο του κόσμου αυτού, που δεν είναι του «κόσμου αυτού», αλλά σαν να έρχεται από κάποια προϊστορικά βάθη, να συνδέεται με την παγκόσμια μυθολογία και τα παραμύθια και να καταλήγει, με μυητικές και μυστικιστικές διαδικασίες, σε αινιγματικές πράξεις βίας και θανάτου που έχουν χαρακτήρα τελετουργικό, που δεν εξηγούνται και δεν αμφισβητούνται στην αναγκαιότητά τους· πράξεις που, παρά τη σκληρότητά τους, εκπέμπουν μια περίεργη ομορφιά που τελικά λυτρώνει. Τα έργα του Μάτεσι είναι σαν τελετουργίες πόνου που υφίστανται συγγραφέας και αναγνώστης σε μια διαδρομή συνοδοιπορίας στους δαιδάλους μιας παραμορφωμένης ψυχοσύνθεσης, η οποία οδηγεί, με την ακρίβεια του φόβου και του τρόμου του εφιάλτη του μικρού παιδιού, σε μια «θυσία» επιβεβλημένη από άγνωστους νόμους για άγνωστους λόγους.



Μουσική: Bach Suite, του βραζιλιάνου Marco Antônio Guimarães από το soundtrack της ταινίας Blindness 2008, του Fernando Meirelles, βασισμένη στο βιβλίο του José Saramago

20 σχόλια:

the elf at bay είπε...

Ο Μάτεσις είναι από τους κορυφαίους συγγραφείς. Θυμάμαι όταν πρωτοδιάβασα την Μητέρα του σκύλου έμεινα αποσβολωμένος από την γραφή του και την αμεσότητά του στην γραφή. Δεν ήξερα ότι έβγαλε νέο μυθιστόρημα. Good!

Τσαλαπετεινός είπε...

the elf at bay: και η Μητέρα του σκύλου απο τα καλύτερα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Μόλις τελειώσω το GRAFFITO νομίζω ότι θα ξαναπιάσω τη Μητέρα...Είναι απο τους λίγους συγγραφείς που θες να επανέρχεσαι σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Καλή σου μέρα.

navarino-s είπε...

Τρέφω τα ίδια συναισθήματα με τον the elf and bay για τον Μάτεσι και την Μητέρα του Σκύλου ως το καλύτερο έργο της λογοτεχνίας μας μετά την μεταπολίτευση!
Να είσαι καλά που έβαλες την ανάρτηση και όταν το τελειώσεις γράψε σε παρακαλώ τις εντυπώσεις σου!

Σελιτσάνος είπε...

Μου φτιάξατε τη μέρα.Περιττό να σας πω ότι η οικογένεια στο σύνολό της θα ενθουσιαστεί με το νέο.Αγαπημένος μας.

theorema είπε...

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Κυκλοφόρησε καινούριος Μάτεσις???
Είστε μεγαλειώδης. Δεν είχα ιδέα!!!

Τσαλαπετεινός είπε...

navarino-s : Μάλλον θα δυσκολευτώ να γράψω μόλις το τελειώσω. Διαβάζω γρήγορα για την πρώτη απόλαυση και μετά θέλω να πιάσω, τουλάχιστον αυτά τα βιβλία που με ενθουσιάζουν από την αρχή και να τα διαβάσω ξανά, αργά και εξονυχιστικά.


Σελιτσάνος : Κι εσείς μου φτιάξατε τη προχθεσινή μέρα με την κατάθεση μνήμης σας οπότε ήταν η σειρά μου να κάνω κι εγώ κάτι. Τα ‘πιάτα’ δεν τα γυρίζουμε ποτέ άδεια!


theorema : Φαντάζομαι τον ενθουσιασμό σας μετρώντας τα 18 θαυμαστικά της αρχής και τα τρία στο τέλος. Νομίζω ότι ήταν πρωτιά, και το λοφίο μου ανοίγει με περηφάνεια…

μ είπε...

Δεν τον έχω διαβάσει.
Αλλά αν κρίνω από την ανάρτηση και τα σχόλια, πρέπει να σπεύσω.

καλησπέρα :)

anepidoti είπε...

απ' την μητέρα του σκύλου κι εγώ και μόνο..δεν θυμάμαι κάτι άλλο, μόνο πως μου είχε αρέσει πολύ και θα δω κι αυτό. το λίγο που διάβασαμ' ενθουσίασε, ας είμαι τολμηρή...
ξέρεις τσαλπετεινέ μου, είναι σπάνιο πια να διαβάζουμε συγγραφείς που "δείχνουν" και δεν "κουνάνε το χέρι διδάσκοντας" πολύ σπάνιο.
σ' ευχχαριστώ!

Τσαλαπετεινός είπε...

Μανος: Θα πας στην οδο Ρούσου Χουρδου, υπάρχει ένα καταπληκτικό υπογειο βιβλιοπωλείο και σου προτείνω να αρχίσεις απο τη Μητερα του σκυλου και το Aλδεβαράν.


anepidoti: Ο Ματεσης ούτε κάνει 'δείχνει'...ανοίγει πορτες και παράθυρα δικά σου που δεν ήξερες ότι τα είχες. Καλο σαββατοκυριακο...

Γκιωνης είπε...

. Πολύ καλή ιδέα αυτή η παράθεση τού μικρού αποσπάσματος. Μπήκα με μιά καθημερινή διάθεση, και σαν μια καθημερινή ρουτίνα είναι αλήθεια, όπως συνήθως μπαίνω στα ιστολόγια που παρακολουθώ. Ήταν μιά πάρα πολύ ευχάριστη έκπληξη, και καθώς διάβαζα, σαν να χάθηκα, σαν να έφυγα από το μικροπεριβάλλον που βρισκόμουνα.
. Ένα μικρό, απρόσμενο, ήρεμο ταξίδι, μέσα σε λίγες γραμμές.
. Ευχαριστώ τσαλαπετεινέ ! Μπορεί το λοφίο σου να ριγεί από μιά μικρή, αιτιολογημένη υπερηφάνεια σήμερα ! ! !

Freedom είπε...

Τσαλαπετεινέ μου

Ερωτεύτηκα. Λιτός, εικονοπλάστης και με καθαρευουσιάνικης προελεύσεως αυξήσεις...Πρέπει να ασχοληθώ επισταμένως! Καλά, υπάρχει οδός Ρούσου Χούρδου στην Αθήνα; Πού βρίσκεται;

Σε φιλώ εντυπωσιασμένη
(και ερωτευμένη με τη γραφή του Μάτεση)
Καλό σου Σ/Κ, καλλιτέχνη μου

Ανώνυμος είπε...

γεια και χαρά σου, Τσαλαπετεινέ. Πολύ ...ανθρώπινα τα αγάλματα του Μάτεσι, ευγενείς μορφές, μου θυμίζουν τα αγάλματα του Σεφέρη.

Τ΄αγάλματα είναι στο μουσείο.
Καληνύχτα.
...γιατί τ΄αγάλματα δεν είναι πια συντρίμμια, είμαστε εμείς.
Τ΄αγάλματα λυγίζουν αλαφριά...
καληνύχτα.
Νέα πρόκληση για διάβασμα.
Meli

Θεία Θ είπε...

Στα δύσκολα μας βάζετε αγαπητέ. Πολύ συμβολική η γλώσσα του- φυσικά και χρειάζεστε κι άλλες αναγνώσεις. Θα εκπλαγώ αν κάποιος ισχυριστεί ότι κατανοεί το συγκεκριμένο συγγραφέα με την πρώτη. Αξίζει τον κόπο πάντως.

Τσαλαπετεινός είπε...

Γκιωνης : Καλώς μας ήρθες πουλί του βορά. Χαίρομαι που σου άρεσε το απόσπασμα και σε παρέσυρε. Νομίζω ότι καταφέρνει να σε βάλει στο κλίμα του βιβλίου, έχει αυτοτέλεια και γεννά εικόνες με χώρο και κίνηση. Το λοφίο πάντως ριγεί μόνο από τη χαρά να διαβάζω ένα βιβλίο που μόλις έχει κυκλοφορήσει. (αν πάει να το κάνει από περηφάνια βάζω σκουφάκι)



Freedom : και με πολυτονικό το οποίο δυστυχώς δεν κράτησα. (Σκέφτηκα να φωτογραφίσω τη σελίδα αλλά τελικά προτίμησα την αντιγραφή χωρίς τόνους)
Η οδός Ρουσου Χούρδου είναι στο Ηράκλειο όπου μένει ο Μάνος –δεν θα τον εφερνα στη Αθήνα για να ψωνίσει.
Εσύ τώρα που θα είσαι στην Κέρκυρα το σαββατοκύριακο μπορείς να επισκεφτείς το βιβλιοπωλείο Πλους- θα σε εξυπηρετήσει η Μάρω.

Να περάσεις καλά.

Τσαλαπετεινός είπε...

Meli: Από μακριά σε χαιρετώ και από κοντά…αντιγράφω την Ανάκτηση Ονόματος του Τίτου Πατρίκιου (κι άλλα αγάλματα εκεί)

Μπορεί να γράφω αραιά να μην απαντώ καθόλου
γιατί η ύστατη κρίσις επί δικαίους και αδίκους
για μενα επήλθε σε μιαν αίθουσα μουσείου
πριν από χρονια στο Παλέρμο, σαν είδα
σ` ελληνική επιτύμβια πλάκα την επιγραφή
Τίτος τάδε τάδε έζησε έτη εξήκοντα.
Παρ` όλα αυτά έμαθα πάλι να υπογράφω
να βάζω το όνομά μου. Ο άλλος Τίτος
ο αυτοκράτορας, ακίνητος και ολόσωμος
μένει στην γλυπτοθήκη του Μονάχου
σαν παλιός ηθοποιός του κινηματογράφου
που πάχυνε με τον καιρό.


Θεία Θ : Αν έχει κανείς διαβάσει και προηγούμενα έργα του, μάλλον δεν δυσκολεύεται να τον κατανοήσει. Μάλιστα σε αυτή την περίπτωση, επειδή κάποιοι ήρωες μεταπηδούν από το ένα έργο στο άλλο, ή στοιχεία ενός βιβλίου εμφανίζονται και στο επόμενο, είναι σαν να κλείνει ο Μάτεσις συνωμοτικά το μάτι στους πιστούς του αναγνώστες.

Ανώνυμος είπε...

thanks gia tin enimerosi, mes sto xamo den pira eidisi oti ebgale kainourio, kai einai agapimenos!!!
fili
sunexise etsi tsalapeteinako we like u!!!!
geo.nan

συκοφάγος είπε...

Πετεινότατε,

ποιός ταχα να φθονεί περισσότερο τη συλλογή σου, από την αφεντιά μου; αν δεν έτρωγα τα καπέλα μου από τη ζήλεια μου, θα καταβρόχθιζα τα βιβλία σου. κι εκεινη την υπογραφή και την ημερομηνία θα την είχα άλιωτη καραμέλα στον ουρανισκο.

καλός άγγελος, η πετεινότητά σου, ωραίο μηνυμα έφερες. θα το πάρω με την πρωτη ευκαιρία.

Τσαλαπετεινός είπε...

geo.nan : Δε μπορείς να πεις ο φίλος σου ο τσαλαπετεινάκος; Άμεση ενημέρωση, τουλάχιστον στα σημαντικά νέα. Να σαι καλά.


sikofagos: Δε ξέρω τι να σας πέμψω τελικά Σιορ Συκοφάγε, καπέλα για φάγωμα ή βιβλία για να τα καταβροχθίσετε. Μα τον Προφήτη Ελισσαίο- που ξέρετε πόσο τιμώ τη χάρη του- ένα βιβλίο σε καπέλο θα σας πέμψω ή καλύτερα σε ημίψηλο που χωράει περισσότερα. Κι από ότι ξέρω στα ημίψηλα είσαστε εγκρατής γιατί θέλετε να είσαστε κομψός στις βραδιές όπερας.

Αλλά και σεις κάντε επιτέλους κάτι με αυτό το παστοκύδωνο που μου τάξατε. Από το καλοκαίρι το περιμένω.

u-hoo.gr/gianniskafatos είπε...

χθες το πρωί το ξεκίνησα και το βράδυ το είχα τελειώσε. Σήμερα το ξαναδιαβάζω και θέλοντας να γράψω κι εγώ κάτι στο βλογκ μου "έπεσα" πάνω σου.
Τι γλώσσα, τι βιβλίο ειναι αυτό!!! Τόσο φρέσκο, τόσο ... γκράφιτι
ό,τι καλύτερο διάβασα εδώ και καιρό!!!
καλή σου μέρα

Τσαλαπετεινός είπε...

gianniskafatos: Καλησπέρα
Και εγώ μονορούφι το διάβασα και μάλιστα δεν κρατήθηκα: έκανα ανάρτηση πριν το τελειώσω. Περιμένω τη δική σου...