Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2011

Γιώργος Σεφέρης


Ο Βασιλιάς της Ασίνης 
Ασίνην τε...
Ιλιάδα 

Κοιτάξαμε όλο το πρωί γύρω-γύρω το κάστρο
αρχίζοντας από το μέρος του ίσκιου εκεί που η θάλασσα
πράσινη  και  χωρίς αναλαμπή, το  στήθος σκοτωμένου
   παγονιού
Μας δέχτηκε όπως ο καιρός χωρίς κανένα χάσμα.
Οι φλέβες του βράχου κατέβαιναν από ψηλά
στριμμένα κλήματα γυμνά πολύκλωνα ζωντανεύοντας
στ άγγιγμα του νερού, καθώς το μάτι ακολουθώυτας τις
πάλευε να ξεφύγει το κουραστικό λίκνισμα
χάνοντας δύναμη ολοένα.


1926


Με την αδελφή του, Ιωάννα και ένα φίλο. 1925


Από το μέρος του ήλιου ένας μακρύς γιαλός ολάνοιχτος
και το φως τρίβοντας διαμαντικά στα μεγάλα τείχη.
Κανένα πλάσμα ζωντανό τ' αγριοπερίστερα φευγάτα
κι ο βασιλιάς της  Ασίνης που τον γυρεύουμε δυο χρόνια
   τώρα
άγνωστος λησμονημένος απ' όλους κι από τον  Ομηρο
μόνο μια λέξη στην  Ιλιάδα κι εκείνη αβέβαιη
ριγμένη εδώ σαν την εντάφια χρυσή προσωπίδα.
Την άγγιξες, Θυμάσαι τον  ήχο της; κούφιο μέσα στο φως
σαν το στεγνό πιθάρι στο σκαμμένο χώμα~
κι ο ίδιος ήχος μες στη θάλασσα με τα κουπιά μας.
Ο βασιλιάς της  Ασίνης ένα κενό κάτω απ' την προσωπίδα
παντού μαζί μας παντού μαζί μας, κάτω από ένα όνομα:
"Ασίνην τε... Ασίνην τε..."
         και τα παιδιά του αγάλματα
κι οι πόθοι του φτερουγίσματα πουλιών κι ο αγέρας
στα διαστήματα των στοχασμών του και τα καράβια του
αραγμένα σ' άφαντο λιμάνι~
κάτω απ' την προσωπίδα ένα κενό.



Με τη Μαρώ, Γιοχάνεσμπουργκ 1941


Τον Ιούλιο του 1950 ο Γ. Σεφέρης με τον ακαδημαϊκό Άγγελο Βλάχο και τις γυναίκες τους. Επισκέπτονται τα βυζαντινά μοναστήρια της Καππαδοκίας (από εδώ


Ο Γιώργος Σεφέρης με τη σύζυγό του Μαρώ

Πίσω από τα μεγάλα μάτια τα καμπύλα χείλια τους βο-
    στρύχους
ανάγλυφα στο μαλαματένιο σκέπασμα της  ύπαρξής μας
ένα σημείο σκοτεινό που ταξιδεύει σαν το ψάρι
μέσα στην  αυγινή γαλήνη του πελάγου και το βλέπεις:
ένα κενό παντού μαζί μας.
Και το πουλί που πέταξε τον  άλλο χειμώνα
με σπασμένη φτερούγα
σκήνωμα ζωής,
κι η νέα γυναίκα που έφυγε να παίξει
με τα σκυλόδοντα του καλοκαιριού
κι η ψυχή που γύρεψε τσιρίζοντας τον  κάτω κόσμο
κι ο τόπος σαν το μεγάλο πλατανόφυλλο που παρασέρνει
   ο χείμαρρος του ήλιου
με τ' αρχαία μνημεία και τη σύγχρονη θλίψη.



Σεφέρης και Κώστας Ταχτσής 

Στο γραφείο τύπου, Κάιρο 1942 
(από εδώ όπως και η προηγούμενη)


Κι ο ποιητής αργοπορεί κοιτάζοντας τις πέτρες κι ανα-
   ρωτιέται
υπάρχουν άραγε
ανάμεσα στις χαλασμένες τούτες γραμμές τις ακμές τις
    αιχμές τα κοίλα και τις καμπύλες
υπάρχουν άραγε
εδώ που συναντιέται το πέρασμα της  βροχής του αγέρα
   και της  φθοράς
υπάρχουν, η κίνηση του προσώπου το σχήμα της  στοργής
εκείνων που λιγόστεψαν τόσο παράξενα μες στη ζωή μας
αυτών που απόμειναν σκιές κυμάτων και στοχασμοί με
   την απεραντοσύνη του πελάγου
ή μήπως όχι δεν απομένει τίποτε παρά μόνο το βάρος
η νοσταλγία του βάρους μιας ύπαρξης ζωντανής
εκεί που μένουμε τώρα ανυπόστατοι λυγίζοντας
σαν τα κλωνάρια της  φριχτής ιτιάς σωριασμένα μέσα στη
   διάρκεια της  απελπισίας
ενώ το ρέμα κίτρινο κατεβάζει αργά βούρλα ξεριζωμένα
   μες στο βούρκο
εικόνα μορφής που μαρμάρωσε με την απόφαση μιας πί-
   κρας παντοτινής.
Ο ποιητής ένα κενό.




Γιώργος Σεφέρης  και Άγγελος Κατακουζηνός.



Ασπιδοφόρος ο ήλιος ανέβαινε πολεμώντας
κι από το βάθος της  σπηλιάς μια νυχτερίδα τρομαγμένη
χτύπησε πάνω στο φως σαν τη σαϊτα πάνω στο σκουτάρι:
"Ασίνην τε Ασίνην τε...". Να 'ταν αυτή ο βασιλιάς της
    Ασίνης
που τον  γυρεύουμε τόσο προσεχττκά σε τούτη την ακρό-
    πολη
γγίζοντας κάποτε με τα δάχτυλά μας την υφή του πάνω
    στις πέτρες.



Oρθιοι: Θανάσης Πετσάλης, Hλίας Bενέζης, Oδυσσέας Eλύτης, Γιώργος Σεφέρης, Ανδρέας Kαραντώνης, Στέλιος Ξεφλούδας και Γιώργος Θεοτοκάς. Kαθισμένοι: Αγγελος Tερζάκης, K. Θ. Δημαράς, Γιώργος Kατσίμπαλης, Kοσμάς Πολίτης και Ανδρέας Eμπειρίκος. από εδώ




Νόμπελ, Δεκέμβριος 1963


Ο Γιώργος Σεφέρης πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου του 1971. 
Το ποίημα Ο Βασιλιάς της Ασίνης από εδώ.
Να δείτε οπωσδήποτε το αφιέρωμα της Roadartist 

12 σχόλια:

Σταυρούλα είπε...

Έξοχα!
Τον τόμο των ποιημάτων μου τον δώρισε πριν 2-3 χρόνια μια φίλη συμβλόγερ. Δεν έχω εντρυφήσει στον Σεφέρη ομολογώ, ίσως γιατί τον νόμιζα στρυφνό, δύσκολο. Φέτος το καλοκαίρι δανείστηκα απ΄την ίδια φίλη μ' επιφύλαξη τον Α΄και κατόπιν το Β΄και Γ΄τόμο απ΄τις "Μέρες". Τελειώνοντας τον πρώτο τόμο άρχισα να διαβάζω τα ποιήματα της εποχής αυτής και τα επόμενα, διαπιστώνοντας πόσα γνωρίζω που μελοποιήθηκαν ή που διάβασα σκόρπια. Είναι απόλαυση τ΄ομολογώ να κόβω τις σελίδες και να μαγεύομαι. :)
ανυπομονώ για τους 2 επόμενους τόμους.
Υ.Γ. Ουπς! Βγήκε σεντόνι ή μάλλον ποστ μέσα στο ποστ. Συγγνώμη

Σελιτσάνος είπε...

Ωραία ανάρτηση.Θά 'θελα να σας απαντήσω με τον "Τελευταίο σταθμό" αλλά παραείναι μεγάλο για σχόλιο.

Roadartist είπε...

Τον λατρεύω! Έχει ενδιαφέρον και η ομιλία που έδωσε ο Σεφέρης κατά την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας του στη Στοκχόλμη. Ένα μικρό αφιέρωμα εδώ: http://bit.ly/qHB5qv

Τηρήματα είπε...

"...Ο άνθρωπος είναι μαλακός και διψασμένος σαν το χόρτο,
άπληστος σαν το χόρτο,
ρίζες τα νεύρα του κι απλώνουν σαν έρθει ο θέρος
προτιμά να σφυρίξουν τα δρεπάνια στ' άλλο χωράφι°
σαν έρθει ο θέρος άλλοι φωνάζουνε για να ξορκίσουν το δαιμονικό
άλλοι μπερδεύουνται μεσ' στ' αγαθά τους, άλλοι ρητορεύουν."

Ε, οι καλές μέρες ξανάρχονται. Ευτυχώς είναι κοντά μας ο ποιητής ακόμη. Για συμπαράσταση, παρά τα χρόνια που περάσαν...

Γιώργος Κατσαμάκης είπε...

Την "άρνηση" την έχω τραγουδήσει δεκάδες φορές πιτσιρίκι σε μια παραλία στην Κόρινθο και με τους θείους γύρω από τα γιορτινά τραπέζια και στα ταξίδια με το αυτοκίνητο και στις σχολικές γιορτές και ένα βράδυ το τραγουδησα στο κορίτσι που παντρεύτηκα.

Τσαλαπετεινός είπε...

renata: Δεν ισχύει η είδηση που διέρρευσε για ειδικό τέλος ανάλογα με την έκταση των σχολίων στα ιστολόγια, οπότε μην ανησυχείς καθόλου για τα σεντόνια. Άλλωστε το δικό σου είναι από φίνο αιγυπτιακό βαμβάκι. ;-)

Με τους σημαντικούς ποιητές πάντως δεν ξεμπερδεύουμε εύκολα και μια κι έξω. Επανερχόμαστε ξανά και ξανά. Σκέψου μόνο πώς διαβάζαμε πριν από δέκα χρόνια και πώς διαβάζουμε σήμερα από αυτό το ποίημα το: “...στη διάρκεια της απελπισίας..."

Τσαλαπετεινός είπε...

Σελιτσάνος: Μα τότε να βάλω έστω την αρχή:
“Λίγες οι νύχτες με φεγγάρι που μ' αρέσαν.
Τ' αλφαβητάρι των άστρων που συλλαβίζεις
όπως το φέρει ο κόπος της τελειωμένης μέρας
και βγάζεις άλλα νοήματα κι άλλες ελπίδες,
πιο καθαρά μπορείς να το διαβάσεις."
(για αρκετή ώρα πάντως δεν ήξερα ποιο από τα δύο να αναρτήσω. Αν κατέληξα στον Βασιλιά ήταν γιατί ένας στίχος το τελευταίο διάστημα μου φαίνεται πολύ επίκαιρος.)

Τσαλαπετεινός είπε...

Roadartist: Ενώ ετοίμαζα την ανάρτηση ανέβηκε η δικιά σου, οπότε απέφυγα να παραθέσω την ομιλία κατά την απονομή του Νόμπελ -πάλι με πρόλαβες! Πρόσθεσα λίνκ όπως θα δεις ;-)

Τσαλαπετεινός είπε...

Τηρίματα: Ο τελευταίος σταθμός - από τα πολύ αγαπημένα.

..ψυχές μαραγκιασμένες από δημόσιες αμαρτίες,
καθένας κι ένα αξίωμα σαν το πουλί μες στο κλουβί του.
Το βροχερό φθινόπωρο σ αυτή τη γούβα
κακοφορμίζει την πληγή του καθενός μας
ή αυτό που Θά 'λεγες αλλιώς, νέμεση μοίρα
ή μοναχά κακές συνήθειες, δόλο και απάτη,
ή ακόμη ιδιοτέλεια να καρπωθείς το αίμα των άλλων.

Τσαλαπετεινός είπε...

Γιώργος Κατσαμάκης : Φοβάμαι όμως ότι το τραγουδάς λάθος – όπως όλοι μας άλλωστε. Η μοναδική σωστή -σύμφωνα με τον ποιητή- ερμηνεία είναι αυτή του Μούτσιου. http://www.youtube.com/watch?v=tv-QYniuEJo
Η άνω τελεία που κάνει τη διαφορά. http://afmarx.wordpress.com/2007/05/18/seferis-mikis/

Υ.Γ. Μου φαίνεται κάπως δύσκολο οπότε φαντάζομαι ότι έχεις καλή φωνή ;-)

Γιώργος Κατσαμάκης είπε...

μια χαρά την τραγουδάω... μια καθηγήτρια μας το είχε πει στο γυμνάσιο το λάθος και λόγω της ιδιαίτερης σχέσης με το τραγούδι το θυμάμαι.

ΥΓ: Τω όντι είμαι καλλίφωνος...

Τσαλαπετεινός είπε...

Γιώργος Κατσαμάκης: Είναι από αυτά που σου μένουν κι επιμένεις στο σωστό τη στιγμή που όλοι επιμένουν στο λάθος. (Μεταξύ μας χωρίς την άνω τελεία γίνεται πιο δραματικό)

υ.γ. ήμουν βέβαιος!!!