Ο Χωματόδρομος

Από το χωριό μέχρι το δωμάτιο, μετρημένα χίλια διακόσια μέτρα χωματόδρομος. Χίλιες διακόσιες φορές πέρα -δώθε. Πεζός κι εποχούμενος. Μόνος, διπλός, με παρέα. Μέρα και νύχτα. Με μποφόρ και άπνοια. Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο.

Επικίνδυνη τραμπαλιστή διαδρομή, που φάνταζε απλή περιπέτεια, στην καρότσα του τρακτέρ τις πρώτες χρονιές, ζαβλακωμένοι από σχεδόν είκοσι ώρες σε σκουριασμένους σκυλοπνίχτες, έρμαια στα μποφόρ του Αιγαίου, από το λιμάνι στα δωμάτια, αποσκευές κι άνθρωποι ένα φορτίο, να περιμένεις πως και πως την απότομη αριστερή στροφή στο χοντρό κάβο, για να πέσει πάνω σου, να πιάσετε κουβέντα κι ύστερα αυτή η τυχαία πρόσκρουση να γίνεται κλώτσος στην ανέμη του καλοκαιριού.

Στο τιμόνι ενός αγροτικού που βρήκα στο χειμωνιάτικο λιμάνι, παρατημένο μ` ανοιχτά παράθυρα και τα κλειδιά στη μηχανή, ένα απελπισμένο ξημέρωμα που ούτε τα πόδια με πήγαιναν, ούτε η ψυχή. Έβαλα μπρος, λες κι η μίζα ήταν συνδεδεμένη με το play στο αρχαίο κασετόφωνο, πήρε κι αυτό μπρος. Μαλακά το γκάζι, τέρμα τα γκάζια της κολημένης κασέτας που είχε γραμμένο κι εγώ δεν ξέρω πόσες φορές μόνο ένα τραγούδι. Πήγαινα με πέντε για να βρεθώ φάτσα με την ανατολή, τη στιγμή που η Κονιτοπούλου έλεγε “όταν γλυκοχαράζει...” και μου `φυγε βαθύς αναστεναγμός, άδειασμα κανονικό, μαζί με το κλάμα του βιολιού στην έκρηξη των χρωμάτων.

Καβάλα στη φορτωμένη Βάσω με αλατισμένο κοντέρ, στροφόμετρο και ντεπόζιτο, να μουλαρώνει με πεθαμένες πλατίνες και καπνισμένα μπουζί, ενώ το καράβι της επιστροφής πλησιάζοντας μεγάλωνε στον ορίζοντα και έλεγα μέσα μου “Παναγιά μου, να μην πάρει μπρος, να μην πάρει...”. Πρώτης τάξεως δικαιολογία, για μια ακόμα παράταση κι ας ήταν μαζεμένη η σκηνή κι ας μην είχε απομείνει ρούχο καθαρό. Ποτέ δεν αρκούσαν οι μέρες- ούτε κι οι μήνες αρκούσαν στα είκοσι. Μια βδομάδα ακόμα, μέχρι να φτάσουν καινούριες πλατίνες και τα μπουζί από το Πειραιά, κι ας χανόταν η εξεταστική του Σεπτέμβρη. Μια βδομάδα κερδισμένη, από τα απαγορευτικά, από τη μουλαρωμένη μηχανή, από οτιδήποτε, όχι κέρδος, δώρο Θεού ήταν. Χύμα στην παραλία, στα σκυλόδοντα του καλοκαιριού, με χίλια αστέρια τις νύχτες πάνω, να πέφτουν αράδα στο κεφάλι σου και ο νους ούτε μια ευχή να μην προλαβαίνει να κατεβάσει. Τότε που κανείς μας δεν τις είχε ανάγκη.

Δον Κιχώτης, με ψάθινο καπέλο μπάρμπα Στάθη αντί περικεφαλαίας, πάνω στο μακαρίτη τον Γκασβίκη που μετοίκησε στον παράδεισο των οικόσιτων, πλήρης ημερών, μα ξεμωραμένος και ξεδοντιασμένος με ικανούς σε αριθμό, πλην όμως αδιάφορους απογόνους. Ούτε μια φορά πάνω στο Γιώργη, το μαύρο άλογο του Γιάννη κι ας μού το έδινε, ξεσαμάρωτο όπως το καβαλούσε εκείνος. Βλέπεις την πρώτη φορά που πήγα να τον χαϊδέψω, ο άτιμος μού άρπαξε το χέρι και ακόμα θα το κρατούσε μαγκωμένο, αν ο Γιάννης δεν έχωνε στο στόμα του ολόκληρη παλάμη για να ανοίξει με κόπο τα σαγόνια. Μια βδομάδα είχα τα σημάδια των δοντιών στο πετσί μου, τεράστια δόντια αλογίσια σαν να με είχε αρπάξει ο δράκος του παραμυθιού. Α ρε Γκασβίκη, εσύ δεν έκανες τέτοια, υπομονετικός σα γάιδαρος με πήγαινες και με έφερνες και αρκούσε γι αγώγι μια φέτα πεπόνι και ένας ώριμος γιαρμάς να σε κάνουν να γκαρίζεις ευτυχισμένος στην αναπάντεχη γλύκα τους.

Τα άγουρα χρόνια ξυπόλυτος, να με τρυπάνε τα βράχια και να γίνονται οι πατούσες σόλες σωστές στο τέλος των διακοπών. Παπουτσωμένος με all star άσπρα, με all star μαύρα να νοιώθω πάλι μια μια τις πέτρες κάτω από τις σόλες τους. Να μαυρίζουν τα άσπρα και να ασπρίζουν τα μαύρα στη σκόνη.

Με φίλους καλοκαιρινούς, λεφούσι σωστό να μετράμε διπλή τη διαδρομή με τα μεθυσμένα μας ζικ ζακ από μάντρα σε μάντρα, αυτή τη μάντρα που κατουρούσαμε κάθε βράδυ στην επιστροφή, o Βασίλης, ο Γιάννης, εγώ, ο Μιχάλης, σοβαροί, στημένοι στη σειρά, με τα θηλυκά της παρέας να προχωράνε βιαστικά, ενοχλημένα, τσιρίζοντας ότι είμαστε αγενείς και γαϊδούρια κι εμείς σημαδεύοντας μια κοτρώνα ο καθένας -με δυσκολία από τον αέρα που έπαιρνε τη βολή στο διάβα του και την έριχνε στην κοτρώνα του διπλανού-  φωνάζοντας: “Ζηλεύετε ρε! Ζηλεύετε, γιατί δεν μπορείτε να κατουρήσετε όρθιες”.

Κι άλλα βράδια, εξοργισμένοι με τις λιγοστές λάμπες του χωματόδρομου -κάτι όμορφες, παλιές λάμπες με τσίγκινο καπέλο- που συναγωνίζονταν τα αστέρια, να βάζουμε σημάδι με λύσσα  για να τις ξεπαστρέψουμε όλες σε μια νύχτα. Πέτρες μπόλικες κάτω, συντονισμένες ρίψεις, ο Βλαντ, εγώ, ύστερα ο Μάνος, ποτέ ο Γεράσιμος, η μια μετά την άλλη, κρατς, κρατς στη νύχτα, όλες κάτω, θρύψαλα, σκοτάδι και ο έναστρος ουρανός πάλι δικός μας. Κι ας τρέχαμε μετά σαν τα ζαγάρια από το φόβο ότι μας είδε κάποιο μάτι που θα μας κάρφωνε την επόμενη στην κοινότητα και θα μας μπάρκαραν ξυλοδαρμένους άναυλα στο πρώτο καράβι. Πηδούσαμε τις μάντρες, κρυβόμασταν πίσω τους με κρατημένη την ανάσα, αφουγκραζόμασταν την ερημιά κι όταν πια σιγουρευόμασταν ότι κανείς δεν ήταν τριγύρω, συνεχίζαμε με τα μάτια ψηλά στον ουράνιο θόλο, σκοντάφτοντας στο χωματόδρομο, με τα μάτια ένα γύρο στον ορίζοντα να ξεχωρίζουμε τις διαυγείς νύχτες, μακριά, πολύ μακριά, αχνά τα φώτα της Σαντορίνης να τρεμοπαίζουν.

Μια τέτοια νύχτα, τσούρμο παραδομένο στην έκσταση του καλοκαιριού, βαδίζαμε τραγουδώντας κι η Ράνια ξέφυγε μπροστά, μόνη. Έλυσε πρώτα τα μαλλιά, πεταξε τα σανδάλια, έβγαλε προχωρώντας τη ζακέτα, την άφησε να πέσει πίσω, ύστερα -πάντα προχωρώντας- έβγαλε το μπλουζάκι, κι από την ανάταση έφυγε ψηλά το λευκό μακό, ζεστό, στο σχήμα του κορμού της, το πήρε ο αέρας και το στροβίλισε, μετά έβγαλε τη φούστα και την άφησε να συρθεί στο χώμα μπερδεμένη για λίγο στο βηματισμό της. Τέλος πέταξε και τα εσώρουχα και συνέχισε μπροστά, μόνη, με εμάς να ακολουθούμε μαγεμένοι τη γύμνια της, με τα πεταμένα ρούχα λάφυρα στα χέρια μας, τραγουδώντας ψιθυριστά, μη και με τις φωνές μας λυθούν τα μάγια. Όταν μετά τη στροφή στο χοντρό κάβο, δεν την είδαμε μπροστά, μας κόπηκε η λαλιά. Πουθενά η Ράνια, άφαντη κι εμείς να κοιτάζαμε απορημένοι τον ουρανό, σίγουροι όμως ότι μόνο ένα κορίτσι από τη γη του Γκάμπο μπορούσε να αναληφθεί στους ουρανούς. Τα δικά μας κορίτσια μόνο γοργόνες μπορούν να γίνουν, σκεφτήκαμε και γυρίσαμε στη μεριά της θάλασσας: χαμένα τα πόδια της στο νερό, κρυμένη η πλατη πίσω από τα λυτά μαλλιά και μόνο δύο ημισέληνοι αντικρυστές φάνηκαν για μια στιγμή μα κι αυτές άξαφνα αναπήδησαν, στρογγύλεψαν διαγράφοντας καμπύλη δελφινιού κι ύστερα βούτηξαν και χάθηκαν στα μαύρα νερά.

Πόσες φορές, βήμα και φιλί, μέτρο και φιλί, χίλια διακόσια φιλιά στη σειρά, ή ένα ατέλειωτο, με μια ανάσα, από την αρχή του χωματόδρομου μέχρι το τέλος. Σιαμαία που ήρθαν στη ζωή με ενωμένα στόματα, με γλώσσες ποτισμένες στη ρακή, μπλεγμένες αξεδιάλυτα, αχόρταγες για το μέσα του άλλου. Σιαμαία που ούτε στιγμή δε λογαριάζαν πόσες φορές σκόνταψαν, πόσο λαχάνιασαν στην προσπάθεια να μη χωριστούν βαδίζοντας στα τυφλά, μα μόνο πότε θα έφταναν στη σπηλιά πέρα από την παραλία του Προσκηνητή, στη σκηνή κάτω από το αλμυρίκι, ή στο δωμάτιο.

Μια βραδιά, με το φιλί μας κόπηκε η ανάσα. Σταθήκαμε να ξαποστάσουμε πάνω στην ξερολιθιά. Χωρίς να το καταλάβουμε μπατάραμε από την άλλη, την αθέατη πλευρά, πάνω σε βράχια και θάμνους. Κυλίστηκαμε ένα κουβάρι μέσα σε γέλια πνιχτά, με τον πόνο απ` τα γδαρσίματα στα βράχια και τα τρυπήματα από τα αγκάθια να φαντάζει ευλογία. Ύστερα από ώρα, ανάσκελα, πιο ξέπνοοι από πριν, νοτισμένοι, με  μοιρασμένο το τελευταίο τσιγάρο, αναρωτιώμασταν αν ήταν αληθινά τα αστέρια που βλέπαμε, αν υπήρχε άλλο πλάσμα σε αυτό τον κόσμο εκτός από μας, αν... όταν είδαμε ξαφνικά τα  μάτια ενός αγουροξυπνημένου τράγου να γυαλίζουν εξεταστικά πάνω από τα κεφάλια μας.

Μόνος στο χωματόδρομο πολλές φορές. Ζυγίζοντας τα περασμένα, άλλοτε με περισσή επιείκια κι άλλοτε ανελέητα. Προσδοκώντας τα μελλούμενα. Με απορία, με δέος και τελευταία με φόβο. Μα πάντα με το πάθος που τους αρμόζει. Απαριθμώντας τους φίλους που ολοένα τους παίρνουν τα καράβια της γραμμής, για να τους επιστρέψουν το άλλο καλοκαίρι. Μνημονεύοντας τους φίλους που δε γύρισαν ποτέ, αυτούς που λιγόστεψαν τόσο παράξενα στη ζωή μας. Ψηλαφώντας τους έρωτες που έληξαν. Αναμένοντας καρτερικά αυτούς -που αν και δυσκόλεψαν- καραδοκούν στις στροφές πάνοπλοι.

Με τη σκιά μου πότε να με ακολουθεί και πότε να την πατάω, στα άγρια λιοπύρια και στις φωταψίες του φεγγαριού, χωρίς σκιά τις σκοτεινές νύχτες που δεν βλέπεις ούτε τη μύτη σου αλλά πηγαίνεις χωρίς φακό, μόνο με τη μνήμη -πιο ασφαλής οδηγός αυτή κι από το φως της μέρας. Τη μνήμη που ακονίζω τους χειμώνες, όταν κάθε, μα κάθε φορά στα ζόρια, στην οργή και στα αδιέξοδα, αντί να βρίζω και να χτυπάω πόρτες στο φευγιό ή τραπέζια στην παραμονή, κοίταζω το ρολόι, παίρνω βαθειά ανάσα, κλείνω τα μάτια κι ξεκινώ. Φεύγω από την Άμμο, έξω από το καφενείο του Ηλία, βήμα βήμα με το νου όλο το χωματόδρομο, μυρίζοντας σκόνη, αλμύρα,  θυμάρι και καβαλίνες από τη στάνη πάνω από το παλιό καρνάγιο. Ανάκατες μυρωδιές, έτσι όπως πραγματικά τις φέρνει ο αέρας. Σκοντάφτω όπως πάντα στις ίδιες πέτρες. Και όταν πια βουλιάζουν τα βήματα στην άμμο, έξω από το δωμάτιο, ανοίγω τα μάτια πάλι στο χειμώνα κι ο χρόνος που πέρασε είναι ο πραγματικός της διαδρομής. Ούτε λεπτό λιγότερο, ούτε λεπτό παραπάνω, έχοντας αφήσει εκεί, στις πέτρες του χωματόδρομου τα ζόρια, την οργή. Και από τα αδιέξοδα, στο τέλος της διαδρομής λείπει το πρώτο “α”, αυτό που φάνταζε ασήκωτο στο ξεκίνημα.

Οκτώβρης πια. Αδειάζει το Νησί. Τις προάλλες πήραν να τσιμεντάρουν την αρχή του χωματόδρομου. Παραπονιούνται, λέει, οι τουρίστες για φθαρμένα λάστιχα, αναρτήσεις και τακούνια. Χάνονται τα βράχια που ξεμυτούσαν δίπλα στις ξερολιθιές. Χάνονται οι πέτρες. Θα χαθεί κι η σκόνη. Του χρόνου θα είναι πια καλυμμένα τα χίλια διακόσια μέτρα. Τελευταίες διαδρομές στο χωματόδρομο. Μόνος. Με τα μαύρα all star. Τελευταίες διαδρομές, νυχτερινές κυρίως, με το βλέμμα ψηλά, στο φεγγάρι που μεγαλώνει και πάει πάλι για πανσέληνο. Κάτω δεν χρειάζεται καθόλου να κοιτάξω: ο χωματόδρομος είναι χαρτογραφημένος εντός μου με απόλυτη ακρίβεια.