Σωτήρης Σόρογκας- Η ποιητική της φθοράς

“Ως μια εγωιστική υποχρέωση για την οποία οφείλει να απολογηθεί, αισθάνεται ο ζωγράφος Σωτήρης Σόρογκας την αναδρομική έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Μια υποχρέωση που του θυμίζει, τους ποιητές που εκδίδουν όσο ακόμα ζουν τα «Απαντά» τους. Η ανάγκη του όμως να δείξει ό, τι έκανε σε όλη του τη ζωή, η ανάγκη της δημόσιας εξομολόγησης είναι τόσο επιτακτική που υπερίσχυσε κάθε ανασχετικής παρόρμησης.” Καθημερινή

Όσο καλά και αν γνωρίζει κανείς τη ζωγραφική του Σωτήρη Σόρογκα, η έκθεση των “Απάντων” του- μισός αιώνας δουλειάς- στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, ξαφνιάζεται. Ακόμα και τα έργα του που είναι γνωστά και το κοινό θεωρεί οικεία αφού τα έχει συναντήσει σε φωτογραφημένα σε καταλόγους, αναρτημένα στο πραγματικό τους μέγεθος μοιάζουν πρωτόγνωρα και καθηλώνουν με την ήρεμη δύναμή τους.

Ξάφνιασμα ήταν όμως και για τον ίδιο το ζωγράφο η συγκέντρωση έργων του από ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές, από τα πρώτα σπουδαστικά του χρόνια το 1955 στο φροντιστήριο του Σεραφιανού και στη συνέχεια τα έργα της μαθητείας του δίπλα στον Μόραλη στην σχολή Καλών Τεχνών-όπου αρχίζει να διακρίνεται εμφανώς το ιδίωμα που θα ανέπτυσσε στην συνέχεια της καλλιτεχνικής του πορείας- μέχρι τα πιο πρόσφατα, της τελευταίας ενότητας της έκθεσης με τίτλο “Θαλάσσια Ξύλα”. 

Η ζωγραφική του Σόρογκα, γιγάντια στο μέγεθος και λιτή στην αποτύπωσή της, συγκεντρωμένη σε αυτή την ιδανική αναδρομική παρουσίαση συνθέτει ένα αυτοτελές σύμπαν. Η θεματική του είναι περιορισμένη στο ελάχιστο: η ενότητα των αλόγων, οι μεγάλοι λίθοι, τα οξειδωμένα μέταλλα, οι ετοιμόρροπες διατάξες αντικειμένων, τα μυστηριώδη κενά, τα ξύλα που τρώει η θάλασσα. Όλα υποταγμένα στη μοίρα της αποσύνθεσης.

Ο ζωγράφος σε όλη της διάρκεια της 50χρονης διαδρομής του, σκύβει σχεδόν εμμονικά σε ευτελή αντικείμενα που έχουν υποστεί τη φθορά του χρόνου. Επικεντρώνει το ενδιαφέρον του σε αυτά, τα ανασύρει, τα μεγιστοποιεί και με τον δικό του μοναδικό τρόπο μετουσιώνοντας το ευτελές σε μυθικό, αναδεικνύει την ποιητική τους. 

Οι συνθέσεις του δίνουν την αίσθηση της εξαΰλωσης, τα φθαρμένα αντικείμενα -σύμβολα της απουσία ζωής- ενδεδυμένα το λείο κάλλος που τους έχει προσδώσει η φθορά του χρόνου, αιωρούνται σ` έναν απροσδιόριστο, γυμνό χώρο που έχει εξαφανίσει το λευκό που προέρχεται από το φως. Ένα φως τόσο απόλυτο -το αμείλικτο φως του ελληνικού καλοκαιρινού μεσημεριού- που καταυγάζει τα ευτελή, τα αναδεικνύει αλλά και τα υπονομεύει ταυτόχρονα.

Αν διαβάζει κανείς αυτές τις γραμμές χωρίς να έχει δει συγκεντρωμένη τη δουλειά του Σόρογκα – όχι σε φωτογραφίες καταλόγων αλλά τα ίδια τα έργα στο φυσικό τους μέγεθος- ίσως θεωρήσει ότι είναι ο θρήνος της φθοράς. Κάθε άλλο. Πρόκειται για τη ζωντανή αφήγησή της -χωρίς όμως ίχνος τραγικότητας- μέσα από την οποία ο ζωγράφος επιτυγχάνει, αρθρώνοντας την ποιητική της φθοράς, τη αποδοχή της υλικότητας και την ήρεμη συμφιλίωση με τον Κόσμο και τους νόμους του.