Σάββατο 7 Ιανουαρίου 2012

Γιάννης Μπεχράκης, ο αφηγητής.

Για μερικά γεγονότα αν δε γράψεις αμέσως, μετά, όταν έχει πλέον περάσει η στιγμή τους, δεν έχει κανένα απολύτως νόημα να ασχοληθείς. Κάποια άλλα όμως -ελάχιστα είναι αλήθεια- δεν μπορείς να τα αφήσεις στην άκρη ακόμα κι αν δεν είναι πλέον επίκαιρα. 

Το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου ακριβώς πριν από τρεις εβδομάδες, βρέθηκα στο Μεταξουργείο στη διάλεξη του Γιάννη Μπεχράκη με θέμα την Αραβική Άνοιξη. Ο ισόγειος χώρος του Athens House of Photography ήταν ασφυκτικά γεμάτος. Ήταν βέβαια αναμενόμενο: ο πολυβραβευμένος φωτογράφος του Reuters θα περιέγραφε την καθημερινότητα του φωτορεπόρτερ που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των γεγονότων στη διάρκεια των αποστολών του στην Τυνησία, την Αίγυπτο και τη Λιβύη. 



Όπως οι περισσότεροι, είχα δει αρκετές από τις εικόνες των πρόσφατων αποστολών του. Πριν πάω στην διάλεξη αναζήτησα στο διαδίκτυο το βιογραφικό του που ομολογουμένως είναι εντυπωσιακό. Από το 1988 που προσελήφθη από το πρακτορείο REUTERS μέχρι σήμερα, έχει καλύψει τα σημαντικότερα γεγονότα: από πολέμους και εμφύλιες συρράξεις σε Ευρώπη, Αφρική, Μέση Ανατολή και Ασία, μέχρι φυσικές καταστροφές αλλά και κορυφαία αθλητικά γεγονότα όπως οι τρεις τελευταίοι Ολυμπιακοί αγώνες. Η δουλειά του έχει δημοσιευτεί σε σημαντικά περιοδικά κι εφημερίδες όπως οι New York Times, η Washington Post, οι London Times, ο Guardian, το Newsweek, το Time Magazine και πολλά άλλα. Όσο για τα βραβεία που κατά καιρούς τού έχουν απονεμηθεί, αρκεί να αναφέρω μόνο ένα: το 2000 κέρδισε την σημαντικότερη παγκόσμια διάκριση στο χώρο της φωτογραφίας, το πρώτο βραβείο στην κατηγορία "Ειδήσεις" στον παγκόσμιο φωτογραφικό διαγωνισμό WORLD PRESS PHOTO. Διαγωνισμό στον οποίο έλαβαν μέρος 4.000 φωτογράφοι προερχόμενοι από 122 χώρες με 40.000 φωτογραφίες.



Η εμπειρία αυτής της διάλεξης ήταν μοναδική. Μπορώ να πω χωρίς ίχνος υπερβολής ότι ήταν η πιο ενδιαφέρουσα διάλεξη που έχω παρακολουθήσει. Και σίγουρα, η μεγαλύτερη σε διάρκεια. Ο Γιάννης Μπεχράκης παρέσυρε το κοινό, αλλά αφέθηκε να τον παρασύρει και το κοινό με τις ερωτήσεις και τα σχόλια, από τις 7.30 το απόγευμα, μέχρι τις 12 το βράδυ εκείνου του Σαββάτου. Από τις τεχνικές λεπτομέρειες και τις δυσκολίες των παλιότερων ημερών που η φωτογραφία δεν ήταν ακόμα ψηφιακή και η εμφάνιση και η αποστολή τους ήταν σωστή οδύσσεια, μέχρι το σημαντικό ζήτημα της αντικειμενικότητας που πρέπει να χαρακτηρίζει τους απεσταλμένους των ΜΜΕ και βέβαια τις συγκλονιστικές στιγμές από την πρώτη γραμμή του πυρός.

Μικρές ανθρώπινες στιγμές, αλληλεγγύη, ανείπωτη βία, ακραίος κίνδυνος, περιπέτεια και ανυπέρβλητες πολλές φορές δυσκολίες, όλα ζυγισμένα με καταπληκτική μαστοριά -έμφυτη προφανώς- μας μετέφεραν στον σκηνικό χώρο της Αραβικής Άνοιξης. Μπροστά του δεν είχε παρά μια σελίδα σημειώσεων που γρήγορα την άφησε στην άκρη καθώς η μνήμη του δεν είχε ανάγκη από καμία βοήθεια. Θυμόταν με κάθε λεπτομέρεια, μέρα με τη μέρα, όχι μόνο τα πρόσφατα γεγονότα αλλά και τα παλιότερα, όπως αποδείχτηκε από μερικές αναφορές που έκανε σε αποστολές στη Βοσνία και το Αφγανιστάν. Δεν ήταν όμως μόνο η εκπληκτική του μνήμη που κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον μας. Ήταν η καταπληκτική “σκηνική” παρουσία του. Από τα πρώτα λεπτά της διάλεξης αντιληφθήκαμε ότι ακόμα κι αν δεν υπήρχε παράλληλα  προβολή των εικόνων θα μπορούσαμε με την αφηγηματική του δεινότητα να είχαμε εισπράξει το ίδιο έντονα το σύνολο των μοναδικών εμπειριών που διηγήθηκε. 



Θα επιχειρήσω να σας μεταφέρω μόνο μία ιστορία από τις πολλές που ακούσαμε όσοι είχαμε την τύχη να παρακολουθήσουμε αυτή την διάλεξη. Ήταν η πιο δυνατή από όλες· στο τέλος της, είχα την αίσθηση ότι στην αίθουσα δεν ακουγόταν ούτε ανάσα.

Μετά από μεγάλη προσπάθεια και πολλές περιπέτειες έφτασε με καράβι στη Μισράτα που από τους συνεχόμενους βομβαρδισμούς μόνο με το Γκρόσνι μπορούσε να συγκριθεί. Από το λιμάνι πήγε αμέσως σε μια τέντα που είχαν στήσει για τα επείγοντα περιστατικά. Το δάπεδο ήταν γεμάτο αίμα. Άρχισε να φωτογραφίζει, προσπαθώντας να μην ενοχλήσει τους γιατρούς που αγωνιζόταν να σώσουν δυο σοβαρά τραυματισμένους. Κάποια στιγμή τον χτύπησε κάποιος στην πλάτη. Γύρισε και είδε ένα συνάδελφο και φίλο που είχε να δει χρόνια. Από κάποιον άλλο πόλεμο. Του έκανε νόημα ότι θα τα πούνε μετά αλλά μέσα στην ένταση της δουλειάς πρόσεξε ότι ο άλλος δε φωτογράφιζε αλλά μονολογούσε επαναλαμβάνοντας μια φράση: "Αυτό δεν έπρεπε να γίνει". Δεν του έδωσε σημασία και συνέχισε να φωτογραφίζει μέχρι τη στιγμή που ο συνάδελφος τον άρπαξε από τους ώμους και ούρλιαξε: “Τι κάνεις εκεί ρε μαλάκα;" Ο Μπεχράκης τον κοίταξε με απορία και τότε ο άλλος του εξήγησε συντετριμμένος ότι οι δύο τραυματίες που προσπαθούσαν να σώσουν οι γιατροί κι εκείνος επέμενε να φωτογραφίζει ήταν οι φίλοι τους, ο Tim και ο Chris . Ο ένας ξεψύχησε εκείνη την ώρα κι ο άλλος λίγο μετά. Ήταν 20 Απριλίου του 2011.


Illegal immigrants from Pakistan make their way through the Egnatia national motoway heading south near Feres on Christmass day after crossing the Turkish-Greek border in Evros river area, about 950 km northeast of Athens, December 25, 2011. Last year, some 128,000 illegal immigrants crossed into Greece, more than 40,000 of them at the Evros border area. Arrivals of illegal migrants jumped at the northern border last year -- by an annual 369 percent in the nine months to September, according to the EU border agency Frontex. REUTERS/Yannis Behrakis


Γιάννης Μπεχράκης: Όταν είπα "πάει τελειώσαμε" 

14 σχόλια:

Margo είπε...

Αν και δεν το συνηθίζω, διάβασα από το τέλος προς την αρχή.. έτσι διάβασα και τα υπόλοιπα με τη σκέψη κολλημένη στην τελευταία παράγραφο....

Τσαλαπετεινός είπε...

Margo: Αυτή την τελευταία παράγραφο ειλικρινά δεν ήξερα αν έπρεπε να τη βάλω ή όχι. Είναι απίστευτα σκληρή σκηνή, ειδικά έτσι όπως την ακούσαμε από τον Γιάννη Μπεχράκη.

Giorgos είπε...

Πολύ καλή η γραφή σου!!
Παρακολούθησα και εγώ από κοντά την διάλεξη του κου.Μπεχράκη και όπως πάντα έμεινα ενθουσιασμένος με αυτά που είχε να μας δείξει και να μας πει! Ένας χαρισματικός άνθρωπος και επαγγελματίας φωτορεπόρτερ που σε κάθε του εικόνα αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση, ένταση, της στιγμής. Σχεδόν σε κάθε του φωτογραφία του μπορείς να μεταφερθείς μέσα στην εικόνα...σαν να ήσουν εκεί!!!
Τόσο δυνατές φωτογραφίες μας χαρίζει ο Γιάννης Μπεχράκης!!!! Ο Θεός του να το έχει πάντα γερό!!

Τσαλαπετεινός είπε...

Giorgos: Καταλαβαίνεις λοιπόν εσύ που όπως φαίνεται έχεις παρακολουθήσει κι άλλες διαλέξεις του πόσο ενθουσιασμένος μπορεί να είναι κάποιος που παρακολουθεί για πρώτη φορά. Τελικά αυτός ο άνθρωπος είτε φωτογραφίζει είτε μιλάει αφηγείται.

Να του πούμε και Χρόνια Πολλά μια που σήμερα γιορτάζει.

Thalassenia είπε...

Οι φωτογραφίες του μιλούν με χίλιες λέξεις. Δεν τον έχω ακούσει ζωντανά αλλά σε μία συνέντευξη που τον είχα δει ήταν καθηλωτικός.

Σελιτσάνος είπε...

Και ευπροσήγορος και δυσανάλογα σεμνός για το έργο που έχει προσφέρει.Ένας ζωντανός μύθος.

happypepper είπε...

Παρόλο που δεν είμαι γνώστης του αντικειμένου, έχω μια εικόνα του Μπεχράκη και της δουλειάς του.
Χαίρομαι όμως πολύ που υπάρχουν τέτοιοιάνθρωποι - δίνουν δύναμη και σε εμάς τους υπόλοιπους.
Καλή χρονιά με υγεία και κέφι και αγάπη και δ'υναμη.
Τσαλαπετεινέ, έλαβα και το μνμ σου, σε ευχαριστώ πολύ, θα το οργανώσω άμεσα.
Την εκτίμησή μου και μια θερμή καλημέρα.

roadartist είπε...

Οι φοβερότερες ιστορίες είναι βγαλμένες από τη ζωή. Είχα την τύχη να παρακολουθήσω εξιστορήσεις μαζί με τις αντίστοιχες φωτογραφίες κάποιων από των πιο γνωστών Ελλήνων φωτορεπόρτερ πριν χρόνια. Πραγματικά συγκλονιστικές, τόσο εκείνες από τις πολεμικές ανταποκρίσεις, όσο και η καθημερινότητα σε άλλες χώρες όπως στην Αφρική, αλλά και σε γειτονιές της Αθήνας. Κάθε φωτογραφία κρύβει μια μικρή ιστορία από πίσω της.

Τσαλαπετεινός είπε...

Thalassenia: Μάλλον αναφέρεσαι στη εκπομπή Παρασκήνιο. Με την ευκαιρία, να δώσω το λινκ του πρώτου μέρους της εκπομπής για τον Μπεχράκη. Πράγματι σε καθηλώνει. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να ακούσει κανείς πώς αποφάσισε να γίνει φωτογράφος...

http://www.youtube.com/watch?v=NRLAHruowzY&feature=related


Καλό μεσημέρι

Τσαλαπετεινός είπε...

Σελιτσάνος: Χαίρομαι που τονίζετε και το "σεμνός" και το "ευπροσήγορος" στα οποία (κακώς) δεν αναφέρθηκα γιατί με παρέσυρε και περιορίστηκα στην αφηγηματική του δεινότητα.

Τσαλαπετεινός είπε...

happypepper: Ευτυχώς τα τελευταία χρόνια λόγω του διαδικτύου έχουμε πρόσβαση σε πολύ σημαντικό υλικό. Στις αρχές του 2011 "ανακάλυψα" τον Chris Hondros και άρχισα να παρακολουθώ τη δουλειά του και πραγματικά η είδηση του θανάτου του τον Απρίλη με συγκλόνισε.

Καλό σου απόγευμα φίλε μου και Καλή Χρονιά με δύναμη, υγεία και αγάπη.

Τσαλαπετεινός είπε...

roadartist: Με αφορμή το σχόλιο σου ανέσυρα και ξεφυλλίζω ένα βιβλίο των εκδόσεων Λιβάνη με τίτλο: "Οι ειδήσεις του πολέμου και ο πόλεμος κατά της είδησης"...

Καλό σου απόγευμα,roadartist ;-)

So_Far είπε...

Το πόσο εξαιρετικός και ξεχωριστός είναι φαίνεται από το βλέμμα του στην πρώτη φωτογραφία που έχετε αναρτήσει. Εκεί εκφράζονται όλα όσα περιγράφετε. Καλή σας μέρα Τσαλαπετεινέ

Τσαλαπετεινός είπε...

So_Far : Πάντως να ξέρετε, είναι πολύ δύσκολο να φωτογραφίζει κανείς φωτογράφο. Ειδικά αεικίνητο...

;-)

Καλή σας μέρα