Julius Chingono, Τέσσερα Ποιήματα

ΚΑΘΩΣ  ΒΑΔΙΖΩ

Για  γλάστρα έχω ένα παλιό τενεκεδένιο κουτί  μπογιάς.
Ποιος την αγόρασε δεν ξέρω,
τίνος το σπίτι  έβαψε δεν ξέρω.
Το άδειο τενεκεδόκουτο
το μάζεψα   στο νεκροταφείο

Για λάμπα, μια λάμπα παραφίνης,
έχω ένα άδειο μπουκάλι των 280 μιλιγκράμ,
στην ετικέτα  γράφει σαράντα τοις εκατό αλκοόλ.
Το μπουκάλι το μάζεψα από έναν σκουπιδοτενεκέ

Το φλυτζάνι  μου είναι ένα παλιό  βάζο  μαρμελάδας.  
Δεν ξέρω ποιος χάρηκε τη γλύκα της.
Το βρήκα σ’ ένα χαντάκι με νερά.

Για πιάτο μου έχω το τάσι  μιας ρόδας.
Δεν ξέρω σε τίνος αυτοκίνητο ανήκε.
Ένα παιδί  το κυλούσε στον δρόμο.

Το σπίτι μου είναι  από πλαστικές σακούλες
πάνω σε χοντρό  χαρτόνι.
Μάζεψα τις σακκούλες  που τις παράσερνε ο άνεμος.

Είναι απλά τα πράγματα.
Έτσι μαζεύω  και τη ζωή μου
καθώς βαδίζω.

ΧΩΡΙΣ ΤΙΤΛΟ

Πέθανε στην εξορία
σε μακρινη και ξένη γη.
Τα νέα έφτασαν στο σπίτι.
Να θρηνήσουν το γιο τους
μαζεύτηκαν
οι δικοί του,
να φροντίσουν
να γυρίσει ο νεκρός
από τη μακρινή και ξένη γη
και μια κηδεία σεμνή
να έχει πίσω στην πατρίδα

Λεφτά δεν είχαν
να φέρουν τη σωρό
του ανθρώπου τους
από  τη μακρινή  και ξένη γη, 

Λεφτά δεν είχαν  
να στείλουνε   δικούς τους
να τον θάψουν
στη μακρινή και ξένη γη,
Κι όπως κάθονταν γύρω
από τη χλωμή φωτιά
στην πένθιμη αυλή,
εύχονταν  να ’ταν του φτωχού η ταφή,
του δικού τους,
στη μακρινή και ξένη γη
σεμνή κι όπως του πρέπει
κι όχι ένα σχόλιο  
στο κεντρικό δελτίο της τηλεόρασης.

ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ.......

Αν δεν είναι πληθωρισμός
θα ’ναι διαφθορά.
Αν δεν είναι δωροδοκία
είναι ληστεία.
Η σύγχυση  φουντώνει.
Αν δεν είναι βιασμός
είναι δολοφονία.
Αν δεν είναι γενοκτονία
είναι ΑΙDS.
Ο πανικός θεριεύει.
Αν δεν είναι νεποτισμός
είναι δικτατορία.
Αν δεν είναι ο Μποκάσα
είναι ο Αμίν Νταντά.
Οι σκελετοί επιζούν.
Αν δεν είναι τυφώνας
είναι ξηρασία.
Αν δεν είναι η Δύση
είναι η Ανατολή
Η καταστροφή γίνεται μόνιμη.
Αφρική!
Πότε όλα αυτά θα τελειώσουν; 

ΩΔΗ Σ ΕΝΑ ΔΕΝΤΡΟ

Ο παππούς λέει
πως αυτός ο ψηλός κορμός με το πυκνό φύλλωμα
που τον λένε δέντρο
και βρίσκεται πίσω από τη γυάλινη βιτρίνα,
φύτρωνε κάποτε παντού.
Λέει μάλιστα ότι μπορούσες να ’χεις ένα δέντρο για κατοικίδιο.
Δεν πιστεύω στα λόγια του, αν και μου μοιάζει πειστικός.
Μιλάει για πυκνά μεγάλα δάση, όπου φυτρώνουν τέτοια δέντρα.
Δεν μπορώ να φανταστω τα δάση αυτά, όπου τα άγρια δέντρα
ήταν ιερό καταφύγιο για τα ζώα.
Και που πήγαν όλα εκείνα τα μυστήρια δέντρα; Τα δάση;
Ο παπούς είναι τρελός, σας λέω.
Συνήθιζε λέει να σκαρφαλώνει και να παίζει  
σ’ εκείνα τα δέντρα στην αυλή του πατέρα του.
Και θέλει να το πιστέψω! Για δείτε αυτή την κατάξερη γη!

Ο Julius Chingono γεννήθηκε το 1946 στη Χαράρε, πρωτεύουσα της Ζιμπάμπουε (πρώην Ροδεσία), όπου και πέθανε στις 2 Ιανουαρίου 2011. Δούλεψε στα ορυχεία σχεδόν όλη του τη ζωή. Στα γράμματα εμφανίστηκε με το ποίημά του My Old Shoe το οποίο ηχογραφήθηκε μαζί με ποιήματα  και άλλων ποιητών της χώρας σε δίσκο βινυλίου το 1968. Από τότε  δημοσίευσε ποιήματα, μυθιστορήματα και ένα θεατρικό έργο. Μεταξύ των έργων του, το μυθιστόρημα Chipo Changu, το θεατρικό έργο Ruvimbo(1980), ποιήματα Flags of Love (1983) και το Not Another Day, διηγήματα και ποιήματα 2006.

Έγραψε στην τοπική γλώσσα Shona αλλά και Αγγλικά με  χιούμορ, ειρωνεία και κοφτερή ματιά για όσα συμβαίνουν στη χώρα του, για  τη διαφθορά και την υποκρισία. Οι ήρωές του, φτωχοί και περιθωριακοί τύποι, αντιμετωπίζουν τις κακουχίες,  την τραγωδία της ζωής τους και τη βία, με δύναμη, κουράγιο και χιούμορ.

Στην τελευταία του συνέντευξη είχε τονίσει ότι οι άνθρωποι πρέπει να ζουν σε αρμονία μεταξύ τους και η καταπολέμηση της φτώχειας να είναι η κύρια μέριμνα όλων μας. Αυτή η λεπτότητα αισθημάτων είναι έντονη στα γραπτά του και η  γεμάτη πάθος πίστη του στα ανθρώπινα δικαιώματα δίνει σε πολλά κείμενά του τη  μορφή διαμαρτυρίας.

Τα ποιήματα του Julius Chingono μετέφρασε η Μαρία Βιστωνίτη. Δημοσιεύονται  στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού POETIX που μόλις κυκλοφόρησε. Την ευχαριστώ  που μού έδωσε την άδεια  να τα αναδημοσιεύσω.

η πρώτη εικόνα από εδώ, η δεύτερη από εδώ.