Σάββατο 25 Απριλίου 2009

Μέρες της Ζάκυνθος Ι.


Τα λεωφορεία αδειάζουν κόσμο που ανηφορίζει με τουριστική περιβολή στο λόφο του Στράνη μουρμουρίζοντας τις δύο πρώτες στροφές του Εθνικού Ύμνου. Φτάνοντας στο ‘βια’ και στον αμφιλεγόμενο στις μέρες μας τονισμό, η όποια ποιητική διάθεση των μεσήλικων εκδρομέων ξεστρατίζει με τα αγκομαχητά της ανηφόρας κι ο λόγος γίνεται πεζός, διανθισμένος με λέξεις όπως παραπομπή, μίζες, επιτροπές, διαφθορά, εκλογές.

«Είμαι Σολωμικός» είχε δηλώσει με το καλημέρα, στα ψαρωμένα πρωτάκια ο φιλόλογός μας την πρώτη μέρα στο γυμνάσιο και αμέσως μετά άρχισε να απαγγέλει τον Ύμνο στην Ελευθερία. Ολόκληρο. Τις μέρες που ακολούθησαν, ακούσαμε τη Φαρμακωμένη, την Ξανθούλα, τους Ελεύθερους Πολιορκημένους -και τα τρία σχεδιάσματα-τον Λάμπρο...

Στη βδομάδα, για να μπορέσω να σταθώ αξιοπρεπώς στο διαρκές μάθημα, αγόρασα τα Άπαντα του ποιητή με προλεγόμενα του Ι. Πολυλά και κριτική του Κ. Παλαμά-χοντρός δερματόδετος τόμος, σήμερα ελαφρώς κιτρινισμένος -και άρχισα τη μελέτη. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς όλοι στην τάξη ήμασταν φανατικοί Σολωμικοί και φυσικά ξέραμε με τις καθημερινές επαναλήψεις «από στήθους» άπαντα τα ευρισκόμενα ελληνικά ποιήματα.

Αυτές τις μέρες στη Ζάκυνθο, αρχίζουν να επανέρχονται στην επιφάνεια οι ξεχασμένοι στίχοι, όπως επανέρχονται οι λέξεις της μητρικής γλώσσας σε παλιννοστούντα μετά από πολλά χρόνια, μετανάστη. Λες και τους ξυπνάει από το λήθαργο το ίδιο το τοπίο, αυτή η εύφορη ποιητών γη.



Ασάλευτος ο σιορ Διονύσης μας περιμένει στο πλάτωμα της κορφής του λόφου. Πάνω στη ψηλή πέτρινη στήλη με ένθετη την ορειχάλκινη ξιφοφόρο Ελευθερία, η προτομή σε λευκό μάρμαρο, στραμμένη προς την μεριά των αφίξεων . Με πλάτη στην Ανατολή, στη θέα προς το αντικρινό Μεσολόγγι. Πόσες νύχτες άραγε κάθισε άγρυπνος εδώ κοιτάζοντας απέναντι τις φωτιές της Πολιορκίας. Εδώ που είναι το πεζούλι. Εδώ που καθόμαστε εμείς τώρα κοιτάζοντας τις ελιές που κατηφορίζουν μέχρι τη θάλασσα……εδώ κάθισαν άνθρωποι που ονειρεύθηκαν μεγάλα όνειρα και τώρα ξεκουράζονται κάτω απ' το χώμα *

Όχι κάτω από το χώμα. Οι ομότεχνοι Σολωμός κι ο Κάλβος αναπαύονται αντικριστά σε μια μεγάλη σκοτεινή αίθουσα στο Μαυσωλείο τους. Τα παράθυρα της, που βλέπουν στην πλατεία του Αγίου Μάρκου καλύπτουν βαριές κουρτίνες. Αμίλητοι οι επισκέπτες κοιτάζουν τους τάφους και διαβάζουν στους τοίχους, στίχους των κεκοιμημένων.

«Ω! φιλτάτη πατρίς/ ω θαυμασία νήσος/ Ζάκυνθε συ μου έδωκας/ την πνοήν και του Απόλλωνος/ τα χρυσά δώρα» λέει αριστερά ο Κάλβος και απαντά ο Σολωμός από δεξιά: «Πάντα ανοιχτά/ πάντα άγρυπνα/ τα μάτια της ψυχής μου.» Και όλα να τα λησμονήσω, αυτό θα το θυμάμαι.


Στο πρώτο όροφο του Μουσείου στις προθήκες, τα χειρόγραφα του Σολωμού. Στέκομαι σε ένα χαρακτήρα. Το Χι, που είναι λοξό. Ούτε το χι το γράμμα, ούτε σταυρός. Κάτι ενδιάμεσο. Και σε μια λέξη: τη βία. Ο τόνος της αποφασιστικός και έντονος. Στο γιώτα.




*Γιάννη Ρίτσου, Σονάτα στο Σεληνόφως.

Μουσική: Keating`s Triumph του Maurice Jarre από την ταινία Dead Poets Society






buzz it!

8 σχόλια:

Theodota είπε...

την αγάπησες τη Ζακυνθούλα Τσαλαπετεινέ, ή ιδέα μου είναι;

maximus είπε...

Όλες, αλλά η πρώτη φωτογραφία είναι καταπληκτική! Όχι με βιασύνη δηλαδή;

Tres sic!

Που είναι η Μπόχαλη;

xomeritis είπε...

Εύχομαι να είναι πάντα ανοιχτά τα μάτια σου. Το δερματόδετο τόμο - στο καφετί - τον είχε η αδερφή μου.

Τσαλαπετεινός είπε...

Theodota : Φαίνεται, ε; Που να δεις και τη συνέχεια!

MAXIMUS : Στην ασπρόμαυρη εκδοχή της είναι πιο εντυπωσιακή αλλά δε ήθελα να χαθεί το φως και τα χρώματα του Απρίλη.
Η Μπόχαλη είναι λόφος πάνω από την πόλη και ομώνυμος οικισμός.

Thomas Xomeritis : Τα μάτια τσι ψυχής μου σιορ Τhomas…Χρόνια πολλά για τη γιορτή σου σήμερα που είναι του Θωμά.

Margo είπε...

Θα ήταν ιδιαίτερος άνθρωπος ο φιλόλογος αφού μπόρεσε να μεταφέρει το πάθος του σε όλη τη τάξη!
Πριν αρκετά χρόνια είχα γράψει μουσική πάνω σε στίχους από τον ύμνο στην Ελευθερία (ήταν παραγγελία) τότε έπρεπε να είχα διαβάσει κάτι τέτοιο.. νομίζω θα κοιτάξω πάλι το έργο έχοντας την εικόνα από το χειρόγραφο, με το χι λοξό και τον τόνο έντονο και αποφασιστικό πάνω στο βία!

Όμορφο ταξίδι!

maximus είπε...

Aυτό το χιούμορ σας!

Που είναι οι φωτογραφίες από την Μπόχαλη εννούσα :-)

Μαύρος Γάτος είπε...

Εγώ ο ποταπός να ψηφίσω Ξανθούλα;

Καὶ ἀφοῦ πανί, μαντήλι,
ἐχάθη στὸ νερό,
ἐδάκρυσαν οἱ φίλοι,
ἐδάκρυσα κι ἐγώ.

Ψέμματα, άλλο είναι το αγαπημένο μου:

έρμο τουφέκι, σκοτεινό, τί σ'έχω εγώ στο χέρι;
όπου συ μού 'γινες βαρύ, κι ο Αγαπηνός το ξέρει

Τσαλαπετεινός είπε...

Margo: Το χι το λοξό μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Δεν το είχα δει ποτέ γραμμένο έτσι. Σκέφτομαι μάλιστα να το υιοθετήσω στα σπάνια πλέον χειρογραφα). Τον τόνο στο βία το πρόσεξα μετά.

MAXIMUS:΄Είναι να μη σου βγει το όνομα...δεν κατάλαβα ότι έλεγες για φωτο της Μπόχαλης! Μπορεί να ανέβουν μπορεί και όχι.

Μαύρος Γάτος: Απο ότι κατάλαβα ψηφίζεις Ελεύθερους Πολιορκημένους. (σχεδίασμα πρώτο)

"Τα σπλάχνα μου κι θάλασσα ποτέ δεν ησυχάζουν"