Δύσκολη υπόθεση...

...οι τίτλοι!

Μέσα σε λίγες λέξεις, πρέπει να δίνουν το περιεχόμενο και το ύφος ενός κειμένου, μιας ταινίας, ενός ‘έργου’ γενικότερα. Την ίδια στιγμή όμως πρέπει να σε κάνουν να πιστεύεις ότι κρύβουν κάτι περισσότερο από αυτό που την πρώτη στιγμή φαντάζεσαι. Πρέπει να είναι ελκυστικοί σα δόλωμα, να πέφτει το μάτι σου πάνω τους και να σε παρασύρουν να κοιτάξεις πίσω από τη βιτρίνα που αποτελούν, η μάλλον πιο κάτω στο κείμενο για να ανακαλύψεις τι ακολουθεί. Πετυχημένοι τίτλοι, πιστεύω πως είναι και οι προβοκατόρικοι- αρκεί να ισορροπούν χωρίς υπερβολές σε τεντωμένο σκοινί- αυτοί που αφήνουν στον αέρα μια υποψία, μια υπόνοια που τελικά ξεκαθαρίζει μόνο στην τελευταία φράση του κειμένου και κλείνουν με ένα μοναδικό τρόπο ένα νοητό κύκλο.

Δεν τα καταφέρνω με τους τίτλους. Πάντα καθώς γράφω, στο πίσω μέρος του μυαλού αιωρείται διαρκώς το ερώτημα: «Τι τίτλο βάζουμε;» αλλά οι απαντήσεις που έρχονται πότε δεν είναι ικανοποιητικές. Ίσως πάλι να συμβαίνει αυτό γιατί συνήθως για αλλού ξεκινάω κι αλλού καταλήγω περνώντας από τα πιο απίθανα μονοπάτια. Έτσι την τελευταία στιγμή, λίγα δευτερόλεπτα πριν πατήσω το ‘Δημοσίευση’ επιλέγω τον πιο αδιάφορο, τον πιο αυτονόητο, συνήθως χωρίς έμπνευση. Κοιτάζοντας τη λίστα υπό το λατινικό τίτλο scripta manent και γνωρίζοντας τα κείμενα, ελάχιστοι είναι οι τίτλοι των αναρτήσεων που ακόμα και σήμερα αν ανέβαζα δεν θα άλλαζα σε καμία περίπτωση. Όλοι οι άλλοι θα μπορούσαν κάλλιστα να αντικατασταθούν.

Πολύ συχνά στην απελπισία μου να βρω ένα έξυπνο τίτλο, σκέφτομαι να αναρτήσω άτιτλο το κείμενο και να ζητήσω τη βοήθεια του κοινού, γράφοντας στο τέλος «Αγαπητοί μου φίλοι, σας παρακαλώ βοηθήστε με να βρω ένα τίτλο για αυτή την ανάρτηση.» Και θα το είχα κάνει αν δεν φοβόμουνα ότι αυτός ο τρόπος μπορεί να θεωρηθεί ένα φτηνό κόλπο που θα προκαλέσει μεγαλύτερη κίνηση.

Μερικές φορές όμως συμβαίνει και το αντίθετο. Έχεις ένα πολύ καλό τίτλο και δεν έχεις το κείμενο που θα τον συνοδέψει. Μην απορείτε: συμβαίνει κι αυτό! Περπατάς στο δρόμο και ακούς σκόρπιες φράσεις των περαστικών. Είσαι στο μετρό και φτάνουν στα αυτιά σου οι κουβέντες των συνεπιβατών στα κινητά τους τηλέφωνα. Κάποιος αναγνώστης αφήνει ένα σχόλιο και μέσα σε αυτό, διακρίνεις μια μικρή πρόταση που αποτελεί ένα τίτλο- διαμάντι μιας άγνωστης προς το παρόν ανάρτησης. Χωρίς να τον σημειώσεις, αποθηκεύεται στη μνήμη και επανέρχεται συχνά, απαιτητικά κι επίμονα ζητώντας τη συνδρομή σου ώστε από μια τυχαία φράση να μεταλλαχθεί σε τίτλο, όπως του αξίζει.

«Σα δυο ώρες να `βγουν τ` άστρα» είναι μια φράση που άκουσα πριν χρόνια και με ακολουθεί σα σκιά χωρίς να έχω καταφέρει ακόμα να βρω την ιστορία που θα κουμπώσει απόλυτα σε αυτή την άκρως ποιητική κουβέντα που ξεστόμισε ένας φίλος κάποιο καλοκαίρι, στην προσπάθειά του να περιγράψει ένα παλιό ξεβαμμένο μπλουζάκι.

«Εσείς νομίζετε ότι είναι όλα εύκολα» συνήθιζε να λέει ένας άλλος φίλος, σε κάθε φράση που του απευθύναμε. Η επικρατέστερη ήταν : «Άντε, φτάνει πια! Ώρα να πας σπίτι σου, ξημέρωσε!» Εκείνος μας κοίταζε σοβαρά κι αντιγύριζε πάντα αυτή την ατάκα στολίζοντας τη λέξη ‘όλα’ με πολλά -πολλά ‘ο’ που θαρρείς και τραμπάλιζαν μαζί με τα βήματά του στα κύματα της θάλασσας του αλκοόλ που είχε καταναλώσει.

Ο πιο πρόσφατος τίτλος ήρθε και με βρήκε, χθες βράδυ στο τηλέφωνο. Χωρίς να καταλάβω τον σημείωσα βιαστικά σε ένα κομμάτι χαρτί που βρέθηκε μπροστά μου και ήδη αρχίζουν να αχνοφαίνονται δύο- τρεις εκδοχές που μπορούν με αρκετό παίδεμα να βγάλουν κάτι καλό. Το θέμα είναι ποιός δρόμος- εκδοχή θα επικρατήσει τελικά. Θα είναι μια τρελή ιστορία για μεγάλα παιδιά…θα έχει την πρώτη ετικέτα ‘μαγειρική- ζαχαροπλαστική’ ή θα είναι…Δε μπορώ να ξέρω ακόμα. Πρέπει να ωριμάσουν, να μορφοποιηθούν κάπως οι εκδοχές και τότε θα αναδειχθεί η μοναδική, αυτή που θα συνοδέψει τον τίτλο: «Πόσο μπορεί να αντέξει μια κολοκύθα;»


Τελικά, είτε απόντες είτε παρόντες, οι τίτλοι είναι δύσκολη υπόθεση.




Μουσική: My Little Suede Shoes, σύνθεση του Charlie Parker στην κατά Michel Camilo εκδοχή της από το Latin Jazz Trio.