Σάββατο 10 Απριλίου 2010

Οι γυμνές πατούσες


Το νησί μικρό. Κουτσουλιά γλάρου που πέτρωσε στο Αιγαίο. Κρησφύγετα πειρατών κοντραμπάντο μέχρι και πριν από έναν αιώνα οι βορινές σπηλιές του, στον εικοστό πρώτο έγιναν καταφύγια για τους ξαφνικούς έρωτες που ανάβουν και φουντώνουν στην κάψα του καλοκαιριού, όταν το νησί βουλιάζει από τους τουρίστες.

Τριακόσιες ψυχές μόνιμες, ριζωμένες εκεί με πείσμα, τρέχουν αλλόφρονες στη φουλ σαιζόν κι ύστερα τους άλλους μήνες ζουν και γεννοβολάν. Πολλά παιδιά. Σμάρι ολόκληρο που γεμίζει δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο. Καθηγητές και δάσκαλοι θρηνούν στο διορισμό ή στη μετάθεση καθώς αντικρίζουν στο χάρτη την κουκκίδα αλλά μετά δε θέλουν να φύγουν. Θρυλικά τα γλέντια του χειμώνα, βουτηγμένα σε καζάνια κακαβιάς, σε πέλαγα ρακής, δεμένα με χορούς κυκλωτικούς μέχρι τελικής πτώσης όταν χαράζει στο Αιγαίο.

Το δημοτικό μόλις είκοσι μέτρα από τη θάλασσα, το γυμνάσιο λίγο πιο πάνω. Στα διαλείμματα, με σπαρταριστή τρεχάλα η μαρίδα ξεφωνίζοντας φτάνει στη Άμμο. Αμούστακα αντράκια με το πρώτο γρέζι στη φωνή, βγάζουν παπούτσια, στήνουν πρόχειρα τέρματα δίπλα στο κύμα κι ιδροκοπάν με τσαλίμια πίσω από την μπάλα. Σόλες οι πατούσες τους από τη διαρκή ξυπολυταρία σακατεύουν τα καλοκαίρια τους πρωτευουσιάνους αντιπάλους με τα ακριβά ποδοσφαιρικά παπούτσια που τολμούν να αναμετρηθούν με τα αγριμάκια.

Χτυπάει το κουδούνι για μέσα και δεν το ακούνε, άδειες οι τάξεις, αναγκάζονται καθηγητές και δάσκαλοι να κατηφορίσουν μέχρι τη παραλία. Άντε όμως να τα μαζέψεις. Άντε τα μαντρώσεις πάλι στους τέσσερις τοίχους. Και καλά όταν παίζουν μπάλα. Κάτι γίνεται. Όταν όμως είναι καλός ο καιρός βουτάνε μέχρι τις βάρκες του παππού, του πατέρα ή του θείου και ανασύρουν πετονιές και κρυμμένα δολώματα για να παίξουν τους μεγάλους ψαράδες μέχρι να τσιμπήσει το ψάρι.

Ύστερα μεταφέρουν το τρόπαιο σε πομπή, ξυπόλυτοι μέχρι το σπίτι για να το παραδώσουν αναψοκοκκινισμένοι στη μάνα που ήδη τηγανίζει τη πρωινή ψαριά του πατέρα. Κι αυτή η αχάριστη αντί να τους επιβραβεύσει με ένα 'μπράβο', τους κοιτάζει στα πόδια και ωρύεται για τα παπούτσια που παράτησαν στην Άμμο κι όπως όλες τις άλλες φορές “θα τα πάρει το κύμα”. Αλλά όσο κι αν φωνάξει αυτά τίποτα: θαρρείς και με τις πατούσες τους νογάνε τον κόσμο.

Η γεωγραφία που κατέχουν άριστα, περιλαμβάνει μόνο την ύλη του νησιού τους και των γύρω βραχονησίδων. Εκεί διαπρέπουν. Πέρα από τα τοπωνύμια που παίζουν στα δάχτυλα, έχουν βυθομετρήσει με βουτιές τη θάλασσα ένα γύρο, έχουν χαρτογραφήσει κόλπους, σπηλιές, θαλάμια χταποδιών και σκοτεινά λαγούμια που λάμπουν μάτια σμέρνας.

Πέρα από τα στενά χωρικά τους ύδατα, άντε και δυο -τρία κοντινά νησιά που είχαν επισκεφτεί με ναυλωμένο το τοπικό σκυλοπνίχτη σε ολιγοήμερες σχολικές εκδρομές - και βέβαια τον Πειραιά σε εξαιρετικές όμως περιπτώσεις- δεν είχαν αντικρίσει ποτέ άλλη πόλη, χωριό, λαγκάδι, ποτάμι, λίμνη ή βουνοκορφή.

Εξώκειλε κάποια χρονιά στο νησί φωτισμένος δάσκαλος που παρατήρησε πόσο στενά ήταν τα γεωγραφικά τους όρια και πρότεινε στο Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων να ταξιδέψουν επιτέλους τα παιδιά και λίγο μακρύτερα. Τους έπεισε. Πήραν λοιπόν τις μέρες της κανονικής εκδρομής κόλλησαν από δίπλα και μερικές από τις διακοπές του Πάσχα και απέπλευσαν με μπουνάτσα και ζέστη καλοκαιρινή από το νησί τους με το καράβι της γραμμής βάζοντας ρότα την άλλη Ελλάδα. Την άγνωστη.

Πρώτη μέρα Αθήνα, Ακρόπολη, Αρχαιολογικό, βόλτες στην Πλάκα και το βράδυ στην ταβέρνα το “Αρμενάκι”. Σηκώθηκαν τα μικρά και χόρεψαν με την ψυχή τους και οι ξενιτεμένοι κυκλαδίτες που ξεγελούσαν συχνά την νοσταλγία τους σε αυτήν τη ψαροταβέρνα, τα καμάρωναν αλλά την ίδια στιγμή ζήλευαν που τα δικά τους παιδιά όχι μόνο δεν ξέραν να χορεύουν ούτε συρτό, αλλά σπάνια τους ακολουθούσαν στα νησιώτικα γλέντια.

Τις επόμενες μέρες πήραν να ανηφορίζουν. Πρώτος σταθμός οι Δελφοί της Πυθίας κι από κει το θαύμα των Μετεώρων κι ύστερα τα Γιάννενα του Αλή Πασά και της κυρά Φροσύνης κι έπειτα η άλλη λίμνη, της Καστοριάς. Δε χορταίναν - κι ας ζαλίζονταν στο λεωφορείο όπως οι στεριανοί στη θάλασσα - να κοιτάζουν με τα πρόσωπα κολλημένα στα τζάμια που θόλωναν απ` τις ανάσες τους, το άγνωστο: την πράσινη θάλασσα του απέραντου κάμπου της Θεσσαλίας να κυματίζει σπαρμένη, τα σπίτια που δεν είχαν ασβεστωμένα επίπεδα δώματα αλλά κόκκινες στέγες, τα ποτάμια που αφρισμένα τρέχανε κλωθογυρίζοντας να ενωθούν με τη θάλασσα και τα βουνά, τα απρόσιτα όνειρα των βουνών της άνοιξης που έστηναν στιβαρά το ένα μετά το άλλο τη ραχοκοκκαλιά της Πίνδου.



Σε μια στροφή του δρόμου λίγο πριν φανεί η Φλώρινα – το πιο βόρειο σημείο της εκδρομής - ξαφνικά, εκεί που δεν περίμεναν πια να νοιώσουν κι άλλη έκπληξη, αντίκρισαν για πρώτη φορά στη ζωή τους χιόνι. Όλο το τοπίο, μέχρι εκεί που έφτανε το μάτι, κάτασπρο. Το “ααα...” που βγήκε από όλους έκανε τον οδηγό του λεωφορείου να σταματήσει. Άνοιξε τις πόρτες και τα αγριμάκια του νησιού, βγήκαν ήσυχα ήσυχα το ένα μετά το άλλο με γουρλωμένα μάτια. Προχώρησαν λίγο κοιτάζοντας έκπληκτα τα ίχνη τους στο απάτητο χιόνι, ακούγοντας με δέος το τρίξιμο στα βήματά τους κι ύστερα, θες γιατί φοβήθηκαν ότι θα το λέρωναν, θες γιατί με μόνο με τις γυμνές πατούσες τους ξέρανε να νογάνε τον κόσμο, πέταξαν παπούτσια και κάλτσες κι άρχισαν να τρέχουν ξυπόλυτα στη πρώτη τους χιονισμένη πλαγιά.



Θυμήθηκα την παραπάνω ιστορία με αφορμή ένα σχόλιο του κυρίου Σελιτσάνου στις 14 Σεπτεμβρίου 09 στην ανάρτηση Carte-Postale που μεταξύ των άλλων έλεγε: “ Πρέπει να ταξιδέψεις για να δεις πύργους.” Του είχα υποσχεθεί ότι θα τη γράψω και θα του την αφιερώσω, αλλά περιμένοντας να χιονίσει στην Αθήνα...την ξέχασα. Όμως ήρθε πρόσφατα ένα σχόλιο της Elva για τα χιόνια που εκεί πάνω επιμένουν, για να μου θυμίσει και την ιστορία και την υπόσχεση.

Στην Elva και στον κύριο Σελιτσάνο, λοιπόν!


Η φωτογραφία από εδώ.

Μουσική:Hoofbeats του Nicola Piovani από το shoundtrack της ταινίας του Sergey Bodrov, Running Free του 1999

24 σχόλια:

Evie Kounavie είπε...

Καλημέρα Τσαλαπετεινέ! Χτες γνώρισα το blog μέσω ενός link για τον Παύλο Μάτεσι. Διάβασα το κείμενο με το σιροπιαστό καράβι πολύ καλό!

Τα κείμενα συνοδεύονται από κάποιο μουσικό κομμάτι (παρεμπιπτόντως πολύ όμορφο το ούτι του Τυνήσιου) το οποίο όμως πρέπει να το ψάξουμε στο youtube για να το ακούσουμε, ή μήπως υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος;
π.χ. Το σημερινό ακούγεται ήδη από το gadgetάκι δίπλα.

ELvA είπε...

Σ ευχαριστω πολυ, φιλε Τσαλ, για την αφιερωση ενος τοσο ομορφου και πολυ καλογραμμενου κειμενου, που δε στο κρυβω οτι
διαβαζοντας το με συγκινησε και μου θυμισε και παλι οτι οσο και να θυμωνω με αυτα που γινονται στην Ελλαδα, ειμαι τελικα τυχερη που εχω γνωρισει μεσω του διαδικτυου μερικα αξιολογα ατομα που με κανουν ακομη να βλεπω φως, οσο κι αν καποιοι θελουν να μας κρατησουν σε...μαυρα τουνελ!

Να σαι καλα! :)
Φιλια

logia είπε...

η δική μας Ελλάδα,
η άλλη Ελλάδα για τα νησιωτόπουλα
το οδοιπορικό σχεδόν σαν το δικό μας τις μέρες του Πάσχα
μα τίποτα για μας δεν ήταν άγνωστο

καλημέρα Τσαλαπετεινέ μου!

Τσαλαπετεινός είπε...

Evie: Καλώς ήρθες !
Χαίρομαι που σου άρεσε το Σιροπιαστό καράβι- να ακούσεις τη μουσική που το συνοδεύει, είναι εκπληκτική!

Κάθε ποστ συνοδεύεται από ένα μουσικό κομμάτι. Αυτό που ακούς μπαίνοντας αντιστοιχεί στην τελευταία ανάρτηση. Αν θες να ακούσεις παλιότερα κομμάτια διαβάζοντας παλιότερες αναρτήσεις θα πρέπει να κάνεις κλικ στο get tracks που υπάρχει κάτω από το ραδιοφωνάκι, το Sam. Στο παράθυρο που ανοίγει βλέπεις όλη την play list κι εκεί μπορείς να βρεις το κομμάτι που αναφέρετε στο τέλος κάθε ανάρτησης. Είναι λίγο πολύπλοκο αλλά νομίζω ότι θα τα καταφέρεις.

Τσαλαπετεινός είπε...

Elva: Εγώ πρέπει να σε ευχαριστήσω που με τις τελευταίες σου αναφορές στα χιόνια μου θύμησες την ιστορία και κυρίως την υπόσχεση που είχα δώσει στον κύριο Σελιτσιάνο.

Άντε κι όλοι μαζί να βγούμε σιγά σιγά από το τούνελ... ;-)

Να περάσεις ένα υπέροχο Σαββατοκύριακο!
Πολλά φιλιά.

Τσαλαπετεινός είπε...

logia: Κάνατε τέτοια διαδρομή τις μέρες του Πάσχα!!! Πρέπει να περάσατε υπέροχα. Αν και βόρεια ξέρω ότι είχε αρκετή ψύχρα και χιόνια. Σε μια κουτσουλιά χώρα μπορείς να συναντήσεις όλες τις εποχές...
Πάντως αν έχεις ανοιχτά τα μάτια πάντα βρίσκεις κάτι καινούριο, κάτι που θα σε εκπλήξει.

Καλό Σαββατοκύριακο.

Evie Kounavie είπε...

Καλώς σας βρήκα όλη την ωραία παρέα! Ήδη βρήκα και τα υπόλοιπα κομμάτια χτες από το The Astounding Eyes Of Rita
και τα έβαλα εδώ

Margo είπε...

Πολύ τρυφερή διήγηση, γνώριμη ατμόσφαιρα θα έλεγα μα με συγκίνησε βαθειά η ιστορία σου Τσαλαπετεινέ. Μου θύμισε άλλες εποχές μα περισσότερο μου θύμισε τους λόγους που συνεχίζω να ζω σ’ αυτή τη χώρα όσο κι αν με πληγώνει.
Θερμά σ’ ευχαριστώ!

υ.γ. σήμερα είδα έναν τσαλαπετεινό:)

logia είπε...

εμείς τα συναντήσαμε όλα:
χιόνια, ήλιο, βροχή, ομίχλη, ζέστη σε λίγα χιλιόμετρα μέσα

θα κάνω εκτενή παρουσίαση των διαδρομών

Yannis Tsal είπε...

Όμορφο το νησιώτικο οδοιπορικό, υψηλής αισθητικής και ευαισθησίας. Καλύτερο και από... εκπομπή της Μάγιας Τσόκλη. Έχουμε άραγε μπροστά μας έναν υποψήφιο βουλευτή επικρατείας;

Talisker είπε...

εγω χτες εδω σχολιασα αλλα δεν ξερω τι εγινε και δεν ανταποκρινοταν τιποτα στην οθονη..

να φταινε τα ψιχουλα ???

Ελεγα πως εχω δει κι εγω παιδια να εκστασιαζονται στη θαλασσα και στη θεα του χιονιου
τοσοο γλαφυρα οσο περιγραφεις..

ειδικα με τη θαλασσα η θεα τα συνεπαιρνει..
η καλυτερη πιο αθωα και παιδικι ερωτηση που ακουσα ηταν

"απο που ερχεται κυρια??"

χχχχ

Οπως και να χει διαβαζοντας το τοσο καλογραμμενο κειμενο μου ηρθε στο νου η παρεα του Μελιου , μια χουφτα αμαζευτη μαχαλομαγκες που δεν θυμαμαι τωρα το ονομα τους αλλα ειχαν τα ιδια πελωρια εκστασιασμενα ματια των παιδιων που περιγραφεις


Εκεινο το ασπρο της Φλωρινας ,
δεν υπαρχει πουθενα στην Ελλαδα ..
ειναι παχυ και παγωμενο αλλα και τοσο τρυφερο οπως απλωνεται στις στεγες που συχνα πριν κοιμηθω αφουγκραζομαι λες και θα το ακουσω να απλωνεται στο φοιτητικο μου δωματιο
-μετα απο μια νυχτα στου Χασου .

Ειστε ταξιδευτης αγαπητε . Χαρισματικος.

Χρονια Πολλα και καλα::)))))

χχχχχχχχχχχχχ

Τσαλαπετεινός είπε...

Evie: Σε ευχαριστώ πολύ για το λινκ. Τελικά δεν είναι δύσκολο να βρεις τα κομμάτια αρκεί να έχεις χρόνο...

Τσαλαπετεινός είπε...

Margo : Να σαι καλά Margo μου! Η ιστορία είναι αληθινή- μου τη διηγήθηκε φίλος καθηγητής που συνόδευσε τα παιδιά σε αυτή την εκδρομή. Όντας ο ίδιος βουνίσιος μεγαλωμένος στα χιόνια, πρόσεξε την αντίδραση των παιδιών και του έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση.

Υ.Γ. Την επόμενη φορά που θα δεις τσαλαπετεινό να του μιλήσεις! Ποτέ δεν ξέρεις ...μπορεί να είμαι εγώ. Χθες πάντως το μυαλό μου ήταν στο Αιγαίο και μετά ανηφόρισα μέχρι τη Φλώρινα. ;-)

Τσαλαπετεινός είπε...

logia : Όταν ταξιδεύεις αυτή τη εποχή μπορεί να είσαι τυχερός και να συναντήσεις όλους τους καιρούς- αρκεί βέβαια να είσαι κατάλληλα εξοπλισμένος για να τους αντιμετωπίσεις.
Για αυτό λέω ότι πιο δύσκολο είναι να ετοιμάζεις βαλίτσα για ταξίδι την άνοιξη.

Τσαλαπετεινός είπε...

Tsalapeteinos : Αδελφέ μου! Στο `πα (το περασμένο καλοκαίρι) και στο ξαναλέω...η μόνη θέση που επιζητώ είναι κηπουρός στο Προεδρικό Μέγαρο, ή στον διπλανό Εθνικό Κήπο. Το λέω το ξαναλέω αλλά φαίνεται ότι κανένας υπεύθυνος δε με ακούει! Ίσως βέβαια φταίω κι εγώ που δεν ανεβάζω τα ανθοκομικά μου επιτεύγματα και περιορίζομαι μόνο στα κηπευτικά μου.

Τσαλαπετεινός είπε...

Talisker :

Σίγουρα φταίνε τα ψίχουλα! Γύρισα χθες στη φωλιά μου από το μπλογκ σου μασουλώντας τα τσουρέκια που είχες αφήσει για μένα και γέμισα παντού ψίχουλα, που ως γνωστόν μπλοκάρουν τα σχόλια. ;-)

“Από που έρχεται η θάλασσα;”
Μα αυτή η φράση είναι καταπληκτικός τίτλος!!! (Μου θυμίζει τον τίτλο της εκπομπής του Μενέλαου Καραμαγγιώλη στο Τρίτο πρόγραμμα: “Που πάει η μουσική όταν δεν την ακούμε πια” )

Ίσως η έκπληξη αυτών που βλέπουν για πρώτη φορά θάλασσα – έχω μια σχετική ιστορία- είναι μεγαλύτερη από αυτή με το χιόνι. Στην συγκεκριμένη όμως αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι θέλανε να το νοιώσουν με τις πατούσες τους.


Φοιτήτρια στη Φλώρινα; Μα τότε εσύ ξέρεις τι θα πει καλό χιόνι!

Χρόνια πολλά και πάλι...

vague είπε...

Τελικά, ταξίδι είναι πάντα αυτό που δεν έχεις ξανασυναντήσει.

Εγώ πάντως, όταν ξεκινάω για ένα ποστ σου, κρατάω μια βαλιτσούλα με τα απαραίτητα καλού κακού, γιατί ποτέ δεν ξέρω πού θα βρεθώ ξαφνικά..

Γιώργος Κατσαμάκης είπε...

Μεγάλη αξία πάντως να συνεχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο με γυμνές πατούσες...

Σελιτσάνος είπε...

Συγχωρήστε με αλλά έπρεπε να πλύνω πρώτα τις πατούσες μου στην καθημερινότητα,για να τις ακουμπήσω καθαρές στο όμορφο κείμενό σας και να το απολάυσω.Μέχρι χθες,βλέπετε,τις λέρωνα στα τζαμιά της πόλης των ψηφιδωτών,των λικουρίνων και των παστουρμάδων.
Εξάλλου είναι παλαιά παράδοση να μου αφιερώνουν ποστ κι εγώ να λείπω...

Τσαλαπετεινός είπε...

Riski : Ίσως κι όλα αυτά που έχουμε ήδη συναντήσει είναι κατά κάποιο τρόπο 'καινούρια' μια που εμείς στο μεταξύ έχουμε αλλάξει και τα εισπράττουμε με διαφορετικό τρόπο.

Αυτό με τη βαλιτσούλα...μάλλον είναι το πιο κολακευτικό σχόλιο που έχω λάβει. ;-)

Τσαλαπετεινός είπε...

Γιώργος Κατσαμάκης:
Καλώς μας ήρθες.
Μια που δε βρεθήκαμε στο Φιλίπ- είδες πόσοι τσαλαπετεινοί πήγαν τελικά σε αυτές τις τρεις προβολές;- ας βρισκόμαστε στα ιστολόγια της γειτονιάς. ;-)

Θα συμφωνήσω απόλυτα! Με γυμνές πατούσες και ανοιχτά μάτια.

Τσαλαπετεινός είπε...

Σελιτσάνος: Hoşgeldin efendim ! (Καλώς ήρθατε Αφέντη)
Χαίρομαι που αυτή η ανάρτηση συντηρεί την παράδοσή που αναφέρατε και ομολογουμένως αγνοούσα. Είμαι βέβαιος ότι οι μέρες εις την Πόλιν ήταν υπέροχες.
Ελπίζω να επισκεφθήκατε τουλάχιστον μια φορά ένα χαμάμ και να μην περιοριστήκατε σε γαστριμαργικές απολαύσεις.

Teşekkürler (Σας ευχαριστώ)

Γκιωνης είπε...

. Όσο κι αν δεν είναι η πρώτη φορά που ένα κείμενο εδώ με ταξιδεύει με ένα μαγικό τρόπο, έκπληξη θα πώ την αίσθηση, από την αρχή ώς το τέλος αυτού τού κειμένου, γιατί ανοίγει ένα παράθυρο στην καθημερινότητα η ματιά και το γράψιμό σου ! Και μέσα στον ωκεανό τών ποικιλότροπων κειμένων στα ιστολόγια, τέτοια κείμενα είναι Έκπληξη με την Αλήθεια και την Ανθρωπιά τους.
. Να είσαι καλά και να προσφέρεις πολλές τέτοιες εκπλήξεις που μάς κάνουν πιό πλούσιους όλους μας.

Τσαλαπετεινός είπε...

Γκιωνης: Το μόνο που μπορώ να πω σε τόσο καλά λόγια είναι ένα μεγάλο ευχαριστώ... ;-)