Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2010

"...που χαρτογράφησε τις δομές της εξουσίας..."

.
.


Ουρανία. Οι γονείς της δεν την υπολόγισαν και πολύ. Το όνομά της θύμιζε πλανήτη, ορυκτό, οτιδήποτε εκτός από την ψιλόλιγνη γυναίκα με τα λεπτά χαρακτηριστικά, τη στιλπνή επιδερμίδα και τα μεγάλα, κάπως θλιμμένα, σκουρόχρωμα εκείνα μάτια, που της έδειχνε ο καθρέφτης. Ουρανία! Πώς τους ήρθε! Ευτυχώς κανείς πια δεν την αποκαλούσε έτσι, αλλά Ούρι, Μις Καβράλ, Μίσις Καβράλ, ή Δόκτωρ Καβράλ. Απ` όσο μπορούσε να θυμάται, από τότε που έφυγε από τον Άγιο Δομίνικο- “για να ακριβολογούμε, από την πόλη Τρουχίλιο”, όταν έφυγε, δεν είχαν ακόμα αποκαταστήσει το όνομα της πρωτεύουσας-, ούτε στο Άντριαν ούτε στη Βοστόνη ούτε στην Ουάσινγκτον ούτε στην Νέα Υόρκη, κανείς δεν την είχε ξαναπεί Ουρανία, όπως παλιότερα στο σπίτι της και στο κολέγιο Σάντο Δομίνγκο, όπου οι sisters και οι συμμαθήτριές της πρόφεραν πάρα πολύ σωστά το αλλόκοτο όνομα που της είχαν επιβάλει ως τιμωρία με το που γεννήθηκε. Να ήταν άραγε δική του ιδέα ή δικής της; ήταν πλέον πολύ αργά για να το επαληθεύσεις, κορίτσι μου. Ή μάνα σου ήταν στον άλλο κόσμο και ο πατέρας σου ένας ζωντανός νεκρό. Ποτέ δε θα το μάθεις. Ουρανία! Το ίδιο παράλογο να εξευτελίζεις την παμπάλαιη πόλη του Αγίου Δομίνικου δε Γουσμάν αποκαλώντας την Πόλη Τρουχίλιο. Να ήταν άραγε κι αυτή ιδέα του πατέρα της;

Περιμένει να ξεπροβάλει η θάλασσα από το παράθυρο του δωματίου της, στον ένατο όροφο του ξενοδοχείου Χαράγουα, και επιτέλους τη βλέπει. Το σκοτάδι υποχωρεί μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και η γαλαζωπή λάμψη του ορίζοντα, καθώς θεριεύει βιαστικά, εγκαινιάζει το θέαμα που περιμένει να δει από την ώρα που ξύπνησε, στις τέσσερις το πρωί, παρά το χάπι που είχε πάρει παρακάμπτοντας τις προκαταλήψεις της εναντίον των υπνωτικών. Η μπλε σκούρα γραμμή της θάλασσας, τρομαγμένη από τις κηλίδες του αφρού, θα πάει να ανταμώσει έναν μολυβένιο ουρανό στη μακρινή γραμμή του ορίζοντα, κι εδώ, στην ακτή, σκάει πάνω στο Μαλεκόν, που το διακρίνει κατακερματισμένο μέσα στις φοινικιές και στις αμυγδαλιές που το περιστοιχίζουν. Την εποχή εκείνη, το ξενοδοχείο Χαράγουα είχε θέα κατάφατσα το Μαλεκόν. Τώρα το Μαλεκόν φαίνεται από το πλάγια. Η μνήμη της επεστρέφε την εικόνα- της ημέρας εκείνη;- του μικρού κοριτσιού που κρατούσε τον πατέρα της από το χέρι, μπαίνοντας στο εστιατόριο του ξενοδοχείου για να γευματίσουν οι δυό τους. Τους έδωσαν τραπέζι κοντά στο παράθυρο, και μέσα από τα κουρτινάκια, η Ουρανίτα έβλεπε τον μεγάλο κήπο και την πισίνα με τους βατήρες και τους λουόμενους. Μια ορχήστρα έπαιζε μερέγκε στο ισπανικό πάτιο, περιτριγυρισμένο από διακοσμητικά πλακάκια και πήλινες γλάστρες με γαρίφαλα. Ήταν εκείνη την ημέρα; “όχι”, λέει χαμηλόφωνα. Το Χαράγουα εκείνης τη εποχής το είχανε γκρεμίσει για να το αντικαταστήσει ετούτο το ογκώδες κτήριο στο χρώμα του ροζ πάνθηρα που τόσο πολύ την ξάφνιασε μόλις έφτασε στον Άγιο Δομίνικο πριν από τρεις μέρες.

Έκανες καλά που ήρθες; Θα το μετανιώσεις, Ουρανία. Να χαραμίσεις μια εβδομάδα διακοπών. Εσύ που πάντα παραπονιόσουν ότι δεν είχες χρόνο να γνωρίσεις τόσες και τόσες πόλεις, περιοχές και χώρες που θα ήθελες να δεις – τις οροσειρές και τις χιονισμένες λίμνες της Αλάσκα, για παράδειγμα- γύρισες στο νησάκι όπου είχες ορκιστεί να μην ξαναπατήσεις το πόδι σου. Σύμπτωμα παρακμής; Φθινοπωρινός συναισθηματισμός; Απλή περιέργεια, τίποτε άλλο. Για να αποδείξεις στον εαυτό σου ότι μπορείς να περπατήσεις στους δρόμους αυτής της πόλης, που πια δεν είναι δικιά σου, να διατρέξεις αυτή την ξένη χώρα, δίχως αυτό να σου προκαλεί θλίψη, νοσταλγία, μίσος, πίκρα, ογρή. Ή μήπως ήρθε για να δεις με τα ίδια σου τα μάτια την κατάντια του πατέρα σου; Για να διαπιστώσεις τι θα αισθανθείς, όταν τον δεις έπειτα από τόσα χρόνια. Ένας ρίγος τη διατρέχει από την κορυφή ως τα νύχια. Ουρανία, Ουρανία! Για φαντάσου να ανακαλύψεις, ύστερα από όλα αυτά τα χρόνια, πως, κάτω από το πεισματάρικο αυτό κεφάλι, πάντα τακτοποιημένο, αδιαπέραστο από κάθε είδους στεναχώρια, πως πίσω από αυτό το οχυρό που όλοι το θαυμάζουν και ζηλεύουν σ` εσένα, έχεις μια τρυφερή καρδιά, φοβισμένη, πληγωμένη, ευαίσθητη. Βάζει τα γέλια. Φτάνουν οι σαχλαμάρες κορίτσι μου.

Το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από το μυθιστόρημα Η Γιορτή του Τράγου του Περουβιανού συγγραφέα και δημοσιογράφου Mario Vargas Llosa που τιμήθηκε χθες από την Σουηδική Ακαδημία με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2010.


Διαβάστε επίσης : “ Για ένα μυθιστόρημα που μάχεται την εξουσία” του Βασίλη Καλαμαρά.


Ο νεαρός Μάριο Βάργκας Λιόσα με τον χιλιανό ποιητή Πάμπλο Νερούδα (Νόμπελ 1961)


Μάριο και Πατρίτσια Λιόσα από το οικογενειακό άλμπουμ

Με τον Jorge Semprún το 1996

Ο Λιόσα με τον Gabriel Garcia Marquez (Νόμπελ 1982)


Στην διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας για την Προεδρία το 199ο


Με τον Salman Rushdie το καλοκαίρι του 1992 στο Escorial

Ο Χουάν Κάρλος συγχαίρει τον Λιόσα για το βραβείο Cervantes με το οποίο τιμήθηκε το 1995.

Ο Λίοσα το σπίτι του στη Μαδρίτη


Ο Λιόσα απεσταλμένος της

EL PAÍS

με μέλη της Χαμάς στην Παλαιστίνη

Στον τάφο του Paul Gauguin (Ο Παράδεισος στην άλλη γωνία)


Ο Λιόσα με την ηθοποιό Aitana Sánchez Gijón το 2006




Οι φωτογραφίες από την EL PAÍS

Η φωτογραφία με τον Gabriel Garcia Marquez από εδώ

Μουσική: Cholo soy, βαλς του περουβιανού Jaime Cuadra




7 σχόλια:

kovo voltes... είπε...

Εξαιρετικό το αφιέρωμα σου...
Λυπάμαι που δεν έχω διαβάσει βιβλίο του. Μα τι να πρωτοπρολάβει κανείς? Πρέπει να το βάλω στα υπόψην άμεσα....

antinetrino είπε...

Μέχρι να διαβασω την υποσημειωση νόμιζα ότι διάβαζα δικό σου κείμενο.
Πράγματι ωραιο αφιερωμα...

Sue G. είπε...

Εάν η αφιέρωση του συγγραφέα στην πρώτη φωτό είναι για σας.... τι να πω! "Ζηλεύω" φριχτά! Εξαιρετική ανάρτηση!

Τσαλαπετεινός είπε...

kovo voltes... : Η βράβευση είναι μια καλή αφορμή είτε για να διαβάσει κανείς για πρώτη φορά ένα συγγραφέα είτε για να κάνει επανάληψη. Αν ξεκινήσεις με τη Γιορτή του Τράγου να συνεχίσεις με την Πόλη και τα σκυλιά.
Καλό σου απόγευμα.

Τσαλαπετεινός είπε...

antinetrino: Είναι κρίμα που δεν είχα χρόνο να κάνω μια γερή επανάληψη και να κάνω ένα αφιέρωμα κατά πώς του αξίζει. Αλλά η ανακοίνωση της Ακαδημίας με βρήκε στο δρόμο της επιστροφής και ως οδοιπόρος “αμαρτία ουκ έχω”.

Δε μου λες: Κρύωσε κι εκεί ο καιρός;

Τσαλαπετεινός είπε...

Sue: Τολμώ να πω με συγκρατημένη περηφάνια ότι διαθέτω αντίτυπο της Γιορτής του Τράγου με αφιέρωση του Νομπελίστα πλέον Λιόσα.
Επειδή όμως αναφερόταν στο κατά κόσμο όνομά μου- ήταν βλέπεις το 2002 αν δεν κάνω λάθος που είχε έρθει στην Αθήνα και δεν είχα ακόμα μεταλλαχθεί σε τσαλαπετεινό- αναγκάστηκα να το εξαφανίσω στο photoshop.
Καλό απόγευμα...

Yannis Tsal είπε...

"Πιστεύω πως η εμπειρία της δικτατορίας σημαδεύει βαθιά μια κοινωνία. Θα μπορούσε να πει κανείς πως είναι η εμπειρία του απόλυτου Κακού. Διαμορφώνει και παραμορφώνει κατά τρόπο συνειδητό, αλλά και κατά τρόπο ασυνείδητο, πολίτες, άτομα, ακόμα και θεσμούς. Και κάθε δικτατορία αφήνει πάντα ένα κατάλοιπο, κάποιους απόηχους που είναι δύσκολο να τους εντοπίσεις, που παραμένουν για πολύ καιρό μετά την κατάλυσή της και αποτελούν τα μεγαλύτερα εμπόδια τα οποία συναντούν οι διαδικασίες εκδημοκρατισμού προκειμένου να στεφθούν με επιτυχία. Πιστεύω πως τόσο εγώ όσο και πολλοί Λατινοαμερικανοί της γενιάς μου νιώσαμε αυτή την παραμορφωτική επίδραση της εμπειρίας του αυταρχισμού, της έλλειψης ελευθερίας, της χειραγώγησης της κοινής γνώμης, της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, πάνω απ' όλα, αυτής της αίσθησης ψυχολογικής ασφυξίας, της αίσθησης ότι ζεις μέσα στο ψέμα και μέσα στον εγκλεισμό τον οποίο δημιουργεί πάντα ένα αυταρχικό καθεστώς."

Απόσπασμα από την ομιλία του νομπελίστα πλέον δον Μάριο στην παρουσίαση του βιβλίου του "Γιορτή του Τράγου" στην Αθήνα, κατά την οποία σου υπέγραψε την αφιέρωση και στο βιβλίο. Η ομιλία κυκλοφόρησε και σε βιβλιαράκι (σε ισπανικά και ελληνικά) από το Ινστιτούτο Θερβάντες.

Μια δικαίωση που καθυστέρησε πάρα πολύ. Θα μπορούσε να έχει έρθει πριν 20 ή και 30 χρόνια ακόμα. Ένα αμφιλεγόμενο στοιχείο της προσωπικότητας του ΜΒΓ είναι η μεταστροφή των πολιτικών του πεποιθήσεων, με απαρχή της περίφημη "υπόθεση Παδίγια" στην Κούβα (1971) και κορύφωση την υποψηφιότητά του στις εκλογές του 1990 με την κεντροδεξιά. Επίσης με διάφορα άρθρα του έκτοτε σε εφημερίδες και περιοδικά όπου ουσιαστικά εμφανίζεται ως υπερασπιστής, για να μην πούμε υμνητής, της κατεστημένης τάξης πραγμάτων. Αυτό όμως είναι μια άλλη μεγάλη κουβέντα που δεν έχει σχέση με την καθόλα δίκαιη βράβευσή του. Δίκαιη γιατί ακόμα και οι ορκισμένοι εχθροί του δεν αμφισβητούν την λογοτεχνική του αξία.

Τέλος, περιμένουμε με αγωνία το νέο βιβλίο του συγγραφέα, με τίτλο 'El sueño del celta' (Το όνειρο του Κέλτη) το οποίο αναφέρεται στην περιπετειώδη ζωή και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του Roger Casement (1864-1916). Βρετανός διπλωμάτης με συντηρητικές καταβολές, εξελίχθηκε σε προδότη του Στέμματος, Ιρλανδό εθνικιστή, πολέμιο της αποικιοκρατίας (μετά την οδυνηρή εμπειρία στο Κονγκό και τον Αμαζόνιο) και επιπλέον ομοφυλόφιλο. Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει αυτό το φθινόπωρο στα ισπανικά, επομένως υπολογίζω σε κάνα χρόνο στα ελληνικά. Θα σας ειδοποιήσω εγκαίρως να συκωθείτε από καρέκλες, καναπέδες, ανάκλιντρα κλπ για να σπεύσετε να το προμηθευτείτε! Μακάρι να μας ξανάρθει ο δον Μάριο για να το παρουσιάσει...

Για την ώρα μπορούμε να παρηγορηθούμε οι ισπανόφωνοι φαν του με την πολύ ενδιαφέρουσα και εκτενή συνέντευξή του στην El Pais.