blog day Φ\Ο/Β\Ο/Σ

“Η έννοια Φόβος, στην καθημερινή της χρήση έχει μια σαφώς αρνητική συμπαραδήλωση. Ωστόσο αυτό το συναίσθημα δεν είναι αρνητικό καθώς πρόκειται για ένα απο τα αμυντικά συστήματα του οργανισμού που ο άνθρωπος το μοιράζεται με τα άλλα θηλαστικά. Η ύπαρξη αυτού του μηχανισμού άμυνας δημιουργεί τις προϋποθέσεις της θετικής χρήσης του φόβου. Είναι αυτό που λέει η παροιμία ο φόβος φυλάει τα έρμα”. 

“Ατρόμητος είναι αυτός που ξέρει να φοβάται, που ξέρει να διαχειρίζεται τον φόβο. Αυτός που έχει εκπαιδευτεί κατάλληλα- απο την οικογένεια, το σχολείο, την πολιτεία -ώστε αντιμετωπιζει τους κινδύνους που δημιουργούν το συναισθημα του φόβου. ”  

“Στην καθημερινή, την τρέχουσα χρήση της έννοιας φόβος εμπεριέχεται και η έννοια της φοβίας. Φοβία ειναι η αίσθηση της παντοδυναμίας των γεγονότων, η αίσθηση οτι οτιδήποτε και να κάνουμε θα επέλθει το κακό, η καταστροφή. Πρόκειται για το ίδιο κανάλι αντίδρασης με το φόβο με τη βασική διαφορά ότι ο κίνδυνος δεν είναι κατ` ανάγκην πραγματικός, ή δεν είναι τόσο σοβαρός.” 

"Ο άνθρωπος φοβόταν πάντα πάρα πολύ, σε όλες τις εποχές. Στην νέα εποχή με την παγκόσμια οικονομική κρίση παρούσα οι αιτίες του φόβου είναι υπαρκτές. Στην χώρα μας πλέον η ανεργία καλπάζει. Η πληροφόρηση είναι ανεπαρκής, η εκπαίδευση αντιμετώπισης του φόβου ανύπρακτη, έτσι ο καθένας προσεγγίζει και αναλύει το θέμα όπως μπορεί, με όσα ξέρει."

“Ο φόβος σε μια κοινωνία που δεν είναι εκπαιδευμένη να τον διαχειριστεί, μπορει να ενισχυθεί από τα Μέσα και από τους μέσα. Στη συνέχεια ανακυκλώνεται γιατί ο ένας μεταδίδει το φοβο στον άλλο και συνολικά αυξάνεται η έντασή του με γεωμετρική πρόοδο. Το μεγάλο πρόβλημα που υπάρχει στην ψυχολογία του όχλου – που το είπε ο Le Bon παλιότερα και στην συνέχεια ο Freud – είναι ότι αυτό είναι μεταδοτικό. Ιδιαίτερα σε μια κοινωνία που διέπεται απο την ανομία. Κι η ανομία παράγει φόβο.”

“Υπάρχει διάχυση του φόβου στο κοινωνικό σύνολο και η ευθύνη των ΜΜΕ είναι τεράστια καθώς αναπαράγουν τον φόβο. Τα περισσότερα κανάλια έχουν υιοθετήσει το στυλάκι της αμερικάνικης εμπορικής τηλεόρασης και εμφανίζονται ως εισαγγελείς. Πέρα απο την ίδια την ιεράρχηση και την παρουσίαση των ειδήσεων, ο τρόπος ομιλίας των δημοσιογράφων είναι επικρουστικός. Ο ρυθμός τους καταιγιστικός και η ένταση διαρκής. Μια ανελέητη τυμπανοκρουσία. Αν θέλεις να τρομάξεις κάποιον, μπορείς να βάλεις να χτυπάνε τύμπανα ρυθμικά κάτω απ΄το παράθυρό του.”  

“Η κοινωνία μας χαρακτηρίζεται από απώλεια ταυτότητας. Όμως δεν είναι στενά ελληνικό το φαινόμενο. Αν σκεφτεί κανείς ότι η Ιταλία διοικείται από τον Μπερλουσκόνι, ένα γελοίο καραγκιόζη. Η Γαλλία μετά από έναν Ντε Γκολ κι ένα Μιτεράν διοικείται απο τον άλλο καραγκιόζη τον Σαρκοζί. Επομένως το έλλειμα ταυτότητας είναι γενικότερο χαρακτηριστικό της εποχής. Κι όλα αυτά έχουν ένα όνομα. Είναι ο καπιταλισμός και ο μετακαπιταλισμός. Τελεία. Για να μην κουραζόμαστε.” 

“Γυρίσαμε στην Ελλάδα το `78 με μια ιδεολογία. Με διάθεση να βοηθήσουμε. Προσπαθήσαμε όσο μπορούσαμε, αλλά μάλλον αποτύχαμε. Ο προσωπικός μου εθνικός ύμνος είναι αυτό το τραγούδι του Νιόνιου που αρχίζει : Στο Βιετνάμ πυρπόλησαν το ρύζι... Τώρα πρέπει να αναζητούμε νησίδες. Στη γειτονιά μας στην παρέα μας... Το βασικο που μπορούμε να κάνουμε είναι ο καθένας βοηθώντας τον άλλον να βγάλουμε το καλαμάκι έξω απο το βάλτο για να αναπνεύσουμε. Αυτό που κάνετε εσείς με τα μπλογκς καλή ώρα. Είναι ένα μικρό έργο. Θα αλλάξει την κοινωνία; Όχι. Αλλά σήμερα είσαστε 70, αύριο μπορεί να γίνετε 300. Αυτό είναι η ελπίδα.” 

Το κείμενο είναι αποσπάσματα  συζήτησης με τον Θανάση Τζαβάρα ψυχίατρο ψυχαναλυτή, Ομότιμο Καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Το φωτογραφικό υλικό συγκεντρώθηκε τις τελευταίες δέκα μέρες. Ζήτησα από περίπου 40 ανθρώπους να γράψουν σε ένα χαρτί τί τους φοβίζει σήμερα. Το έκαναν οι δέκα. Από αυτούς μόνο οι δύο δέχτηκαν να φαίνονται τα πρόσωπά τους. Όσοι δεν συμμετείχαν, αρκέστηκαν να πουν ότι φοβούνται την ανεργία και τη μοναξιά.

Ο Τσαλαπετεινός με αυτή την ανάρτηση μετέχει μαζί με δεκάδες άλλα ιστολόγια στην “Ημέρα ενάντια στο Φόβο”. Όλα τα ιστολόγια θα τα βρείτε εδώ.

Δείτε το βίντεο “Φόβος: Ο Δούρειος Ίππος της Εξουσίας”

Μουσική: Σύνθεση του Marco Antonio Guimaraes από το soundtrack της ταινίας Blindness

update: η έκτακτη συμμετοχή του πολυτονικού Μαύρου Γάτου στην "έρευνα" του τσαλαπετεινού για το Φόβο.