Αργύρης Χιόνης, 1943- 2011

ΚΑΠΟΙΟΣ ΕΞΗΜΕΡΩΣΕ, ΚΑΠΟΤΕ ΜΙΑ ΜΟΝΑΞΙΑ· από θηρίο της ερήμου ζώο

την έκανε οικόσιτο,κι ήτανε τρυφερή και διακριτική και στην αφή τόσο απαλή, πιό απαλή ακόμα κι από γάτα.

Τώρα πώς έγινε και, έτσι ξαφνικά, αυτή η τόσο εξημερωμένη μοναξιά τον κατα-

σπάραξε, κανείς δεν ξέρει. (1)

ε

Ίσια στα μάτια
Το θάνατο κοιτώντας
Τον ημέρεψα

Άτρομα το κεφάλι
Χώνω στα σαγόνια του (2)

ΣΚΑΒΩ ΤΗ ΓΗ, κι όπως την τσάπα κατεβάζω,”Χά!” κραυγάζω, δύναμη στο χτύπημά μου για να δώσω, στα κουρασμένα μπράτσα μου κουράγιο.
   Η γη με ένα “άχ!” μου αποκρίνεται, μ' έναν βαθύ αναστεναγμό ανακούφισης, καθώς την λευτερώνω από την πετσιασμένη κρούστα της.
   Και χά το χά και άχ το άχ με χί μπροστά ή με χί πίσω, με πόνο κι ανακούφιση, σιγά σιγά, η γη κι εγώ την άνοιξη στον πάνω κόσμο ξαναφέρνουμε (3)

Ελέησον σε

Ένιωθες μόνος και μας έπλασες για να ‘χεις
Συντροφιά εις τους αιώνας των αιώνων.
Έσφαλες όμως πλάθοντάς μας
Κατ’ εικόνα και ομοίωσίν σου,
Πολλαπλασίασες τη μοναξιά σου.
Τώρα είσαι μόνος μέσα σ’ ένα πλήθος μόνων.

Δεν έχει πιο μεγάλη μοναξιά. (4)

Σκίτσο ο κόσμος και
ανελέητη ο θάνατος
γομολάστιχα (5)

Χέρια

Οι άνθρωποι το πιο συχνά
δεν ξέρουν τι να κάνουνε τα χέρια τους
Τα δίνουν - τάχα χαιρετώντας - σ' άλλους
Τ' αφήνουνε να κρέμονται σαν αποφύσεις άνευρες
Ή - το χειρότερο - τα ρίχνουνε στις τσέπες τους
και τα ξεχνούνε
Στο μεταξύ ένα σωρό κορμιά μένουν αχάιδευτα
Ένα σωρό ποιήματα άγραφα (6)

(1)Ασήμαντα Περιστατικά

(2)Εφτά τάνκα

(3)Τραγούδια της γης.

(4) Ό τι περιγράφω με περιγράφει (Ενότητα Προσευχές)

(5)Ό τι περιγράφω με περιγράφει (Ενότητα Ιδεογράμματα Β)

(6) Λεκτικά Τοπία

Κριτική ετυμηγορία: Η διαυγής, υποβλητική, ευφάνταστη, αλλά και σαρκαστική, στα όρια του παραδοξολογήματος, ποίηση του Χιόνη δεν θα μπορούσε παρά να έχει αρδευτεί από τη λιτή και ακριβή έκφραση του Καβάφη (αλλά και του Καρυωτάκη), και από το λυτρωτικό, ειρωνικό του πνεύμα. Η Βίβλος (ιδίως το Βιβλίο του Ιώβ ), ο Κάφκα και ο Μπέκετ διαμόρφωσαν και ενίσχυσαν την πίστη του στο παράλογο και μάταιο της ύπαρξης, αλλά ταυτόχρονα σφυρηλάτησαν και το «αγωνιστικό» του ήθος: ότι ο ποιητής, υπομένοντας το υπαρξιακό του αδιέξοδο, πρέπει να καταφάσκει διαρκώς, ώς το τέλος, στη ζωή· να αναζητεί το δικό του δαντικόparadisο terrestre στα «λεκτικά τοπία» που αργά αργά συνθέτει. Στο γνωστό πρόταγμα του Μπέκετ «δεν μπορώ να συνεχίσω, θα συνεχίσω», ο Χιόνης απαντά: «η σιωπή αποψιλώνει την ψυχή μου, αλλά εγώ επιμένω να φυτεύω δέντρα». Με άλλα λόγια, όπως το βέλος του Ζήνωνα δεν θα φτάσει ποτέ στον στόχο του, έτσι και ο Χιόνης παραμένει ένας «ακίνητος δρομέας», που ωστόσο επιμένει στην αναγκαιότητα της κίνησης των λέξεων. Η ποίηση είναι υπόθεση αδιάκοπης ενδοσκόπησης. Απαραίτητη προϋπόθεση φαίνεται να είναι για τον Χιόνη η «μόνωση», όχι όμως και η «αποξένωση» από την πραγματικότητα. Έτσι, μολονότι γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μεγαλούπολη και έζησε για καιρό σαν κοσμοπολίτης, αποφάσισε, χάριν της τέχνης του, να «απεκδυθεί το κοστούμι της ασφάλτου και να ενδυθεί», όπως λέει ο ίδιος, «το βρακί του χώματος», αφού μόνο στη φύση μπορεί η ψυχή, «η περικοκλάδα της αβύσσου/ στο χάος να σκαρφαλώνει/ ντύνοντας πράσινο το τίποτα».  ( Χάρης Βλαβιανός, Νέα 3/11/2007)

Διαβάστε:

Ότι έχω γράψει, με έχει γράψει... (Συνέντευξη στην Πολυ Κρημνιωτη που δημοσιεύτηκε στην Αυγή 7/11/2010)

Αργύρης Χιόνης 1943-2011: Άραγε πεθαίνουν οι ποιητές; (Πολυ Κρημνιωτη  Αυγή 28/12/2011)

Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες (O Αργύρης Χιόνης γράφει για το έναυσμα που τον οδήγησε στη συγγραφή του βιβλίου «Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες» Lifo)

Οσο ζω, γράφω ποιήματα-όνειρα πάνω στα χώματα (συνέντευξη του ποιητή στην Ελευθεροτυπία 10/2/2010 Από την Κατερίνα Αγγελιδάκη )

Τὸ ἀπομεσήμερο ἑνὸς φαύνου του Αργύρη Χιόνη από τον planodion

Γράφω και πίνω εις μνήμην Γιώργου Κ. Καραβασίλη του Αργύρη Χιόνη

Αργύρης Χιόνης. (wiki) 

Παραβολή για το πλάτος της ψυχής, από τη Σταυρούλα Σκαλίδη (Βραδινή 17/1/2009)

Ασήμαντα ταξίδια, από τον thas 

Ακούστε:

Το ωραίο καλοκαίρι , Χάρης και Πάνος Κατσιμίχας

Ο Στρατηλάτης, μουσική ερμηνεία Φοίβος Βλάχος.