Η σκόνη αυτού του κόσμου

Εκείνη τη χρονιά γιορτάσαμε τα γενέθλια της Λ. στο Galaxy της Σταδίου. "Σε στενό φιλικό κύκλο", μόνο η παρέα, όρθιοι,  στριμωγμένοι στο μακρόστενο μπαρ που ήταν γεμάτο κι όχι όπως παλιότερα στο σπίτι της, σε εκείνα τα αξέχαστα πάρτι που άρχιζαν στις 7 το απόγευμα και τελείωναν ξημερώματα, αναγκαστικά, όταν η αστυνομία χτυπούσε πια για τρίτη φορά την πόρτα. Σήμερα, οκτώ χρόνια μετά, οι αναμνήσεις αυτής της βραδιάς έχουν διασωθεί αποσπασματικά,  σαν ξεθωριασμένες εικόνες μέσα από τον συνεχόμενο καθρέφτη, στην μια πλευρά του Galaxy απέναντι από τη μπάρα του κυρίου Γιάννη, θολές από τον καπνό των τσιγάρων.

Θολές και από την υπόγεια ένταση που προκαλούσε ένα τελεσίγραφο που έληγε εκείνο το βράδυ. Είχε περάσει ένας μήνας και κάτι από τη μεγάλη διαδήλωση κατά του προαναγγελθέντος πολέμου στο Ιράκ, όπου είχαμε κατέβει με τα δικά μας ευφάνταστα πανώ που μάλιστα την επόμενη μέρα τα είδαμε να φιγουράρουν σε μερικές εφημερίδες. Το αποκλειστικό θέμα συζήτησης,  βέβαια, ήταν αν θα γινόταν εισβολή, πόσο θα κρατούσε και κυριώς οι συνέπειές της.

Έφυγα γύρω στις δύο. Διέσχισα τη στοά και βγήκα στη Σταδίου. Ψιλόβρεχε κι είχε αρχίσει να μυρίζει άνοιξη. Μόλις έφτασα στο σπίτι και πριν καν βγάλω το παλτό, άνοιξα την τηλεόραση. Στη ΝΕΤ η Χούκλη κι ο Τσίμας, εμφανώς νυσταγμένοι, προέβλεπαν ότι μάλλον δεν θα γινόταν τίποτα εκείνη τη νύχτα. Η βεβαιότητά τους με παρέσυρε, έκλεισα την τηλεόραση στις 4.30 και έπεσα για ύπνο. Ακριβώς δύο λεπτά αργότερα ξεκίνησε η επιχείρηση με το χολιγουντιανό τίτλο Σοκ και δέος με σφοδρούς βομβαρδισμούς της Βαγδάτης, ενώ παράλληλα οι χερσαίες δυνάμεις των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, εισχωρούσαν στο νότιο Ιράκ.

Τις επόμενες ημέρες η παγκόσμια κοινότητα παρακολούθησε τη διεξαγωγή του πολέμου on line. Ασθμαίνοντες ανταποκριτές, που τις φωνές τους κάλυπταν τα βομβαρδιστικά, μετέδιδαν τη φρίκη ενός ακόμα πολέμου από το ξενοδοχείο Παλαιστίνη στην ανατολική όχθη του Τίγρη, ενώ το σκοτεινό φόντο του πλάνου ξαφνικά κοκκίνιζε από τις αλλεπάλληλες εκρήξεις. Το κόκκινο επανερχόταν στις οθόνες όταν τα τηλεοπτικά συνεργεία –σε στιγμές ανάπαυλας των αεροπορικών επιδρομών- βγαίνανε στους βομβαρδισμένους δρόμους και συναντούσαν πληγωμένους άμαχους μπροστά στα ερείπια των σπιτιών τους.

Η Λ. μένει εδώ και μερικά χρόνια στις Βρυξέλλες. Το Σάββατο 19/3 που ήταν τα γενέθλιά της, τηλεφώνησα στο σπίτι αλλά δεν απάντησε κανείς. Επιχείρησα κι αργότερα. Τίποτα. Άρχισα να της γράφω όταν ο Σαρκοζί είπε: “Αυτή την ώρα γαλλικά αεροσκάφη είναι έτοιμα να επέμβουν...” . Άκουσα τις δηλώσεις του και τελείωσα βιαστικά το μεηλ με τα χρόνια πολλά, συμπληρώνοντας στο τέλος σε παρένθεση: “δεν μπορώ να καταλάβω πώς είναι δυνατόν τη μέρα των γενεθλίων σου, τη μια χρονιά να ξεκινάει επέμβαση στο Ιράκ και τώρα στη Λιβύη".

Από εκείνη τη στιγμή και μετά, μόνιμα ανοιχτά δύο παράθυρα στον υπολογιστή, το ένα στο Al Jazeera και το άλλο στο BBC, ενώ στην μικρή οθόνη το ένα δελτίο διαδεχόταν το άλλο. Σωστός ορυμαγδός η συνεχής ροή πληροφοριών. Αναφορές στη έκτακτη συνεδρίαση του συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ της Παρασκευής και στην απόφαση 1973, μετά οι δηλώσεις των ηγετών, η στάση της Κίνας, η «περιορισμένη στρατιωτική δράση» των ΗΠΑ από την ομιλία Ομπάμα στη Βραζιλία , ο Αραβικός Σύνδεσμος, η καθαίρεση του Ρώσου πρεσβευή από το Μεντβέντεφ στη Λιβύη. Παράλληλα ένας μακρύς κατάλογος από μαχητικά αεροσκάφη, CF-18, F-16, Tornado, Tyhpon, τάνκερ, μεταγωγικά, φρεγάτες, αεροπλανοφόρα, υποβρύχια. Συσχετισμοί δυνάμεων. “Η Λιβύη διαθέτει τη δεύτερη καλύτερη αεράμυνα της Αφρικής μετά από αυτή της Αιγύπτου”.

Ενώ ηγέτες και αναλυτές αναφέρονται με απόλυτη βεβαιότητα στην αναγκαιότητα της επέμβασης, ξαφνικά αναδύονται τρεις στίχοι: “Υμνώ τα χέρια που παίρνουν όπλα για την ελευθερία/ τώρα όμως μόνο αφού εξετάσω και βεβαιωθώ/πώς η ελευθερία που υπόσχονται δεν είναι μια νέα σκλαβιά.”(1)  Οι ειδήμονες κάνουν προβλέψεις για τη διάρκεια, τον τρόπο, και την έκβαση αυτής της νέας περιπέτειας με την εξόχως ποιητική ονομασία “Αυγή της Οδύσσειας”,  κι αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να είναι σύντομη μια επιχείρηση που το όνομά της περιλαμβάνει τη λέξη Οδύσσεια. Όπως ξέρω πολύ καλά ότι θα αναρωτιέμαι και θα αμφιβάλω διαβάζοντας καχύποπτα και την αντίθετη άποψη, αυτή της μη ανάμειξης, γιατί κι αυτή η όχθη ανοίγει με απόλυτη βεβαιότητα τη δική της βεντάλια επιχειρημάτων για ένα ζήτημα τόσο πολύπλοκο, με τόσες παραμέτρους, με τόσους αστάθμητους παράγοντες.

Το μόνο που μπορώ να σκεφτώ με σιγουριά είναι ότι όσο απομακρύνεσαι, οι πολιορκούμενες πόλεις και οι βάσεις των συμμάχων δεν είναι παρά κουκίδες στο χάρτη της Μεσογείου. Από αυτήν την απόσταση ασφαλείας μπορείς κάλλιστα να διατυπώνεις αφορισμούς για το αν έπρεπε ή όχι να γίνει η επέμβαση, αν καθυστέρησε και πόσο, αν οι Λίβυοι είναι πραγματικοί επαναστάτες ή γιαλαντζί και υποκινούμενοι, αν οι φυλές, αν τα συμφέροντα των συμμάχων, αν αν, αν...

Θα πρέπει κανείς να αλλάξει κλίμακα, να πλησιάσει αρκετά για να ακούσει το κλάμα των παιδιών την ώρα των βομβαρδισμών. Τα ουρλιαχτά των τραυματισμένων. Το μονότονο θρήνο που διακόπτουν οργισμένα الله أكبر  *  στις κηδείες των σκοτωμένων. Θα πρέπει κανείς να πλησιάσει πάρα πολύ, ώστε να μπορεί να μυρίσει τον ιδρώτα της αγωνίας, το πηγμένο αίμα, τη μυρωδιά της καμμένης σάρκας. 

Στις 4.32 τα ξημερώματα, ακριβώς την ώρα της άλλης ξεχασμένης πια επετείου, δεν άντεξα άλλο και βγήκα για μια βόλτα αφήνοντας πίσω μου τις ανοιχτές οθόνες. Έκανε ψύχρα. Ένας σκύλος γάβγιζε κάπου μακριά. Ο ήχος μιας σειρήνας έφτασε επίμονος από τη λεωφόρο κι ύστερα χάθηκε. Ψηλά, πίσω από τα σύννεφα κρυμμένη η πανσέληνος που πλησίαζε στη δύση της. Μεγάλο φεγγάρι. Ωραίο. Σίγουρα κάποιος πιλότος αγγλικού Tornado πετώντας πάνω από τις Ευσπερίδες το έβλεπε την ίδια στιγμή, ακόμα μεγαλύτερο, ακόμα πιο λαμπερό, να φωτίζει τις αχανείς επίπεδες εκτάσεις της Λιβύης. Ένοιωσα το στόμα ξερό, σαν να είχα βάλει μέσα του μια χούφτα χώμα. Ένας αγουροξυπνημένος κότσυφας άρχισε να φλυαρεί πάνω σε μια νεραντζιά. Πλησίασα αθόρυβα. Σταμάτησε το κελάηδισμα και πέταξε μακριά. Τα μπουμπούκια αυτής της άνοιξης δεν είχαν φανεί ακόμα στο δέντρο, όμως σε ένα φύλλο ξεχώρισα στο πρώτο φως της Κυριακής μια σταγόνα πρωινής δροσιάς. Κι είπα, με λόγια δανεικά:

"Για δοκιμή θα ξεπλύνω

τη σκόνη αυτού του κόσμου

με τις σταλίτσες της δροσιάς." (2)

στη Λ. φυσικά 

1.Τίτος Πατρίκιος, Υμνώ το σώμα.

2.Χαϊκού του Ματσούο Μπασο

* Allāhu Akbar, ο Θεός είναι μεγάλος.

η εικόνα από εδώ. 

διαβάστε επίσης, 
Του λυβικού το πέλαγος , 
εκ Δυτικής Λιβύης,
Υπάρχουν ανθρωπιστικοί βομβαρδισμοί;


και (οπωσδήποτε): Περί Λιβύης, Καντάφι, αεροπορικών επιθέσεων